“互联网+” 驱动浙江越来越好

百度 实行激励性特殊报酬在绩效工资外单列，以清单方式明确“科技成果转化奖励、科研人员兼职收入、高等学校教师多点教学收入、医务人员多点执业收入”等14项收入项目不纳入事业单位绩效工资总量管理。

"V??ng qu?c Anh" ??i h??ng t?i ?ay. ??i v?i các ??nh ngh?a khác, xem V??ng qu?c Anh (??nh h??ng).

"UK" ??i h??ng t?i ?ay. ??i v?i các ??nh ngh?a khác, xem UK (??nh h??ng).

"United Kingdom" ??i h??ng t?i ?ay. ??i v?i các ??nh ngh?a khác, xem United Kingdom (??nh h??ng).

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland
Tên b?n ng? United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland (ti?ng Anh) Tên b?n ng? khác: Ti?ng Scotland: Unitit Kinrick o Great Breetain an Northren Ireland Ti?ng Scotland Ulster: Claught K?ngrick o Docht Br?tain an Norlin Airlann Ti?ng Wales: Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon Ti?ng Cornwall: Rywvaneth Unys Breten Veur ha Kledhbarth Iwerdhon Ti?ng Gael Scotland: Rìoghachd Aonaichte Bhreatainn is èireann a Tuath Ti?ng Ireland: Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart éireann Ti?ng Man: Reeriaght Unnaneysit ny Bretyn Mooar as Nerin Hwoaie
Qu?c k?
Qu?c ca: God Save the King "Chúa phù h? Qu?c v??ng"
Hoàng gia huy:
V? trí V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland (xanh) trên th? gi?i
V? trí V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland (xanh) trong Chau ?u
T?ng quan
Th? ?? và thành ph? l?n nh?t	Luan ??n 51°30′B 0°7′T
Ng?n ng? chính th?c	Kh?ng có
Ng?n ng? qu?c gia	Ti?ng Anh
Ng?n ng? ??a ph??ng và ng?n ng? thi?u s?	Ti?ng Scotland Ti?ng Scotland Ulster Ti?ng Wales Ti?ng Cornwall Ti?ng Gael Scotland Ti?ng Ireland
S?c t?c (2011)	87,1% Da tr?ng 7,0% chau á 3,0% Da ?en 2,0% ?a ch?ng t?c 0,9% khác
T?n giáo (2011)	59.5% Kit? giáo 25.7% Kh?ng t?n giáo 4.4% H?i giáo 1.3% Hindu giáo 0.7% Sikh giáo 0.4% Do Thái giáo 0.4% Ph?t giáo 0.4% khác 7.2% kh?ng xác ??nh
Tên dan c?	Ng??i Anh
Chính tr?
Chính ph?	Quan ch? l?p hi?n ??n nh?t
? Quan ch?	Charles III
? Th? t??ng	Keir Starmer
L?p pháp	Qu?c h?i
? Th??ng vi?n	Vi?n Quy t?c
? H? vi?n	Vi?n Th? dan
L?ch s?
Hình thành
? Các hi?p ??nh sáp nh?p Wales vào Anh	1535 và 1542
? Liên minh v??ng th?t d??i quy?n James I c?a Anh	24 tháng 3 n?m 1603
? Các hi?p ??nh Liên hi?p Anh và Scotland	1 tháng 5 n?m 1707
? Các hi?p ??nh Liên hi?p Anh và Ireland	1 tháng 1 n?m 1801
? ??o lu?t Hi?n pháp Nhà n??c T? do Ireland	5 tháng 2 n?m 1922
? Gia nh?p EU	1 tháng 1 n?m 1973
? R?i EU	31 tháng 1 n?m 2020
Qu?c gia c?u thành	Anh B?c Ireland Scotland Wales
??a ly
Di?n tích
? T?ng c?ng	242.495 km2 (h?ng 79) 93.628 mi2
? M?t n??c (%)	1,34
Dan s?
? ??c l??ng 2020	57.886.004 (h?ng 21)
? ?i?u tra 2011	53.182.178 (h?ng 22)
? M?t ??	270,7/km2 (h?ng 50) 701,2/mi2
Kinh t?
GDP  (PPP)	??c l??ng 2021
? T?ng s?	US$3,276 nghìn t? (h?ng 10)
? Bình quan ??u ng??i	US$58.693 (h?ng 24)
GDP  (danh ngh?a)	??c l??ng 2022
? T?ng s?	US$3,460 nghìn t? (h?ng 6)
? Bình quan ??u ng??i	US$46.200 (h?ng 21)
??n v? ti?n t?	B?ng Anh (￡) (GBP)
Th?ng tin khác
Gini? (2019)	36,6 trung bình
HDI? (2019)	0,932 r?t cao · h?ng 13
Múi gi?	UTC? (GMT, WET)
? Mùa hè (DST)	UTC+1 (Gi? mùa hè Anh, WEST)
Cách ghi ngày tháng	nn.tt.nnnn (AD)
Giao th?ng bên	trái
M? ?i?n tho?i	+44
M? ISO 3166	GB
Tên mi?n Internet	.uk
V? trí v??ng qu?c Anh và B?c Ireland cùng các thu?c ??a v??ng th?t và l?nh th? h?i ngo?i (??)

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, còn ???c bi?t ??n v?i tên g?i V??ng qu?c Liên hi?p ??i Anh và B?c Ireland ho?c Liên hi?p V??ng qu?c Anh và B?c Ireland (ti?ng Anh: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland), hay ??n gi?n là Anh Qu?c ho?c Anh (ti?ng Anh: United Kingdom (UK) ho?c Britain), là m?t ??o qu?c có ph?n l?nh th? chính n?m t?i chau ?u cùng các khu v?c l?nh th? h?i ngo?i. Qu?c gia này n?m t?i ngoài kh?i chau ?u l?c ??a, bao g?m toàn b? ??o ??i Anh và m?t ph?n phía ??ng b?c c?a ??o Ireland cùng nhi?u ??o nh? khác. B?c Ireland là b? ph?n duy nh?t c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh thu?c ??o Ireland và có ???ng biên gi?i trên b? v?i qu?c gia ??c l?p phía nam là C?ng hòa Ireland. Ngoài biên gi?i trên b? này, bao quanh V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là bi?n ??i Tay D??ng, trong ?ó, bi?n B?c bao quanh ph?n phía ??ng và eo bi?n Manche bao quanh ph?n phía nam. Bi?n Ireland n?m gi?a ??o Anh và ??o Ireland. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có di?n tích 243.610 km2, là qu?c gia r?ng th? 78 trên th? gi?i và r?ng th? 11 t?i chau ?u.

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland bao g?m có b?n qu?c gia c?u thành bao g?m Anh, Scotland, Wales, và B?c Ireland. Ba qu?c gia sau trong ?ó có chính ph? ???c phan quy?n. Guernsey, Jersey và ??o Man là L?nh ??a v??ng quy?n kh?ng ph?i là m?t b? ph?n c?u thành c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, Chính ph? Anh ch?u trách nhi?m v? m?t qu?c phòng c?ng nh? ??i di?n qu?c t?. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland c?ng có 14 l?nh th? h?i ngo?i khác, các vùng l?nh th? ?ang x?y ra tranh ch?p là qu?n ??o Falkland (v?i Argentina), Gibraltar (v?i Tay Ban Nha) và L?nh th? ?n ?? D??ng.

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là qu?c gia ??ng dan th? 22 trên th? gi?i, v?i dan s? ??c tính ??t vào kho?ng h?n 68 tri?u ng??i (2022). Anh là m?t qu?c gia quan ch? l?p hi?n theo th? ch? dan ch? ??i ngh? k?t h?p v?i dan ch? tr?c ti?p. Th? ?? Luan ??n là m?t trong nh?ng thành ph? ti?n hành cách m?ng c?ng nghi?p s?m nh?t trên th? gi?i, ngày nay là m?t thành ph? toàn c?u và c?ng là khu v?c ?? th? l?n th? 4 t?i chau ?u. Các vùng ?? th? l?n khác t?p trung xung quanh Luan ??n là Manchester (thành ph? c?ng nghi?p ??u tiên trong l?ch s? th? gi?i), Birmingham, Leeds và Glasgow.

M?i quan h? gi?a các qu?c gia trong V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland thay ??i theo th?i gian. Wales ???c h?p nh?t vào V??ng qu?c Anh theo ??o lu?t Liên Minh vào các n?m 1535 và 1542. M?t hi?p ??nh ti?p theo ???c ky k?t gi?a Anh và V??ng qu?c Scotland cho k?t qu? là m?t V??ng qu?c ??i Anh th?ng nh?t vào n?m 1707 và ??n n?m 1801 thì v??ng qu?c này ti?p t?c h?p nh?t v?i V??ng qu?c Ireland ?? hình thành V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland. N?m 1922, ph?n l?n l?nh th? Ireland tuyên b? ly khai kh?i V??ng qu?c Liên hi?p, ?? l?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland nh? hi?n nay. Các l?nh th? h?i ngo?i c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland nguyên là nh?ng thu?c ??a c?a ?? qu?c Anh t?ng bao ph? r?ng kh?p di?n tích ??t li?n b? m?t trái ??t vào cu?i th? k? XIX - ??u th? k? XX. ?? qu?c Anh là ?? qu?c r?ng l?n nh?t và c?ng là m?t trong nh?ng ?? qu?c ?? ?? l?i nhi?u di s?n cùng t?m ?nh h??ng sau r?ng trong l?ch s? nhan lo?i v?i bi?t danh "?? qu?c n?i m?t tr?i kh?ng bao gi? l?n".

Ngày nay, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là m?t qu?c gia c?ng nghi?p phát tri?n, Anh có quy m? n?n kinh t? l?n th? 5 trên th? gi?i theo GDP danh ngh?a, ??ng th? 9 toàn c?u xét theo s?c mua t??ng ???ng (2020) và gi? h?ng 5 toàn c?u v? t?ng giá tr? th??ng hi?u qu?c gia. Anh có thu nh?p bình quan ??u ng??i cao v?i c? danh ngh?a và s?c mua, ???c x?p lo?i r?t cao v? ch? s? phát tri?n con ng??i. ?ay là qu?c gia c?ng nghi?p hóa l?n ??u tiên trong l?ch s? th? gi?i, là siêu c??ng ??ng ??u th? gi?i trong th? k? XIX và ??u th? k? XX. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland hi?n nay duy trì s?c ?nh h??ng ?áng k? v?i ti?ng Anh là ng?n ng? toàn c?u. Quan ??i Anh s? h?u v? khí h?t nhan ???c c?ng nh?n và có s?c m?nh quan s? ???c x?p h?ng 8 toàn c?u n?m 2021 c?ng nh? th? 5 th? gi?i v? ngan sách qu?c phòng n?m 2021. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland tham gia sáng l?p Liên H?p Qu?c, là m?t thành viên th??ng tr?c trong H?i ??ng B?o an. Qu?c gia này c?ng là thành viên c?a h?u h?t các t? ch?c qu?c t? l?n, trong ?ó n?i b?t nh? Th?nh v??ng chung các Qu?c gia, các nhóm G7, G8, G20, NATO, OECD, Cau l?c b? Paris và WTO.

Tên g?i

Bài chi ti?t: Britain (tên ??a danh)

Tên ti?ng Anh

Các ??o lu?t liên hi?p trong n?m 1707 tuyên b? r?ng Anh (England) và Scotland ???c "liên hi?p thành m?t v??ng qu?c v?i tên g?i Great Britain", song nhà n??c m?i c?ng ???c ?? c?p ??n trong các ??o lu?t là V??ng qu?c ??i Anh (Kingdom of Great Britain), V??ng qu?c Liên hi?p Anh" (United Kingdom of Great Britain) và V??ng qu?c Liên hi?p (United Kingdom). Tuy nhiên, thu?t ng? V??ng qu?c Liên hi?p (United Kingdom) ch? ???c s? d?ng phi chính th?c trong th? k? XVIII và qu?c gia ch? th?nh tho?ng ???c g?i là "V??ng qu?c Liên hi?p Anh (Great Britain)"—trong khi tên g?i chính th?c t? n?m 1707 ??n n?m 1800 ch? là "Great Britain" và kh?ng có tên d?ng dài. Các ??o lu?t liên hi?p vào n?m 1800 th?ng nh?t V??ng qu?c ??i Anh (Kingdom of Great Britain) và V??ng qu?c Ireland vào n?m 1801, hình thành V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland. Sau khi phan chia Ireland và Nhà n??c T? do Ireland ??c l?p vào n?m 1922, B?c Ireland là b? ph?n duy nh?t c?a ??o Ireland n?m trong V??ng qu?c Liên hi?p, nên tên g?i "V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland" (The United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, IPA: /?e?ju??na?t?d ?k??d?m ?v ɡre?t ?br?t?n ?nd ?n??e?n ?a??l?nd/ ^?) ???c th?ng qua.

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có t? cách m?t qu?c gia có ch? quy?n, song Anh (England), Scotland, Wales và ? m?c ?? th?p h?n là B?c Ireland c?ng ???c xem nh? các qu?c gia, nh?ng kh?ng ph?i là nhà n??c có ch? quy?n. Scotland, Wales và B?c Ireland có chính ph? t? tr? ???c phan quy?n. Trang th?ng tin c?a Th? t??ng Anh Qu?c s? d?ng cách nói "các qu?c gia trong m?t qu?c gia" ?? m? t? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. M?t s? s? l??c th?ng kê, nh? v? 12 vùng NUTS 1 c?a Anh Qu?c, thì nh?c ??n Scotland, Wales và B?c Ireland v?i t? cách là "các vùng". B?c Ireland còn ???c nh?c ??n v?i t? cách là m?t "t?nh". ??i v?i B?c Ireland, vi?c s? d?ng tên g?i m? t? "có th? gay tranh lu?n, l?a ch?n th??ng bi?u l? ?u tiên chính tr? c?a m?t bên".

Thu?t ng? "Britain" (/?br?t?n/ ^?) th??ng ???c s? d?ng v?i t? cách là t? ??ng ngh?a v?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. Thu?t ng? "Great Britain" thì l?i th??ng ám ch? ??n ??o Anh, v? chính tr? là k?t h?p Anh (England), Scotland và Wales. Tuy nhiên, ??i khi nó ???c s? d?ng làm m?t t? ??ng ngh?a l?ng l?o cho toàn V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. GB và GBR là các m? qu?c gia tiêu chu?n cho V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, do ?ó ???c các t? ch?c qu?c t? s? d?ng ?? ?? c?p ??n qu?c gia này. Ngoài ra, ??i tuy?n c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland t?i Th? v?n h?i thi ??u v?i danh x?ng là "Great Britain" ho?c "Team GB".

Trong ti?ng Anh, tính t? "British" ???c s? d?ng ph? bi?n ?? ?? c?p ??n các v?n ?? liên quan ??n V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. Thu?t ng? này kh?ng có y ngh?a pháp ly r? ràng, song ???c dùng trong pháp lu?t ?? ám ch? c?ng dan V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland và các v?n ?? liên quan ??n qu?c t?ch. C? dan V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland s? d?ng m?t s? thu?t ng? khác nhau ?? m? t? b?n s?c qu?c gia c?a h? và có th? xác ??nh b?n than là ng??i Anh Qu?c (British); ho?c là ng??i Anh (English), ng??i Scotland (Scottish), ng??i Wales (Welsh), ng??i B?c Ireland (Northern Irish), ho?c ng??i Ireland (Irish); ho?c là c? hai.

Tên ti?ng Vi?t

Trong ti?ng Vi?t, Liên hi?p này th??ng ???c g?i theo l?i l?y tên g?i c?a b? ph?n ?? nói ??n ch?nh th? là Anh ho?c Anh Qu?c. Cách g?i này b?t ngu?n t? Trung Qu?c. Anh (Ch? hán: 英) và Anh Qu?c (gi?n th?: 英国; ph?n th?: 英國; bính am: Yīng guó) là gi?n x?ng c?a Anh Cát L?i (ti?ng Trung: 英吉利; bính am: Yīng jí lì) và Anh Cách Lan (gi?n th?: 英格兰; ph?n th?: 英格蘭; bính am: Yīng gé lán), v?n là dùng ti?ng Quan Tho?i phiên am cho "English" và "England". Do Anh (England) có vai trò và ?nh h??ng to l?n trong quá trình hình thành và phát tri?n c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland và sau ?ó là V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland nên Anh ???c nhi?u ng??i xem là ch? th? c?a các v??ng qu?c liên hi?p ?ó. Cho ??n hi?n nay trong ti?ng Trung Qu?c, ti?ng Tri?u Tiên và ti?ng Vi?t, "Anh Qu?c" v?n là t?c x?ng th??ng g?p c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. Do trong ti?ng Vi?t "Anh" kh?ng ch? ???c dùng ?? ch? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland mà còn ???c dùng ?? d?ch các tên g?i "England" và "Britain" nên d? n?y sinh s? nh?m l?n, khó phan bi?t, khó kh?n trong d?ch thu?t. Có y ki?n cho r?ng ?? d? phan bi?t v?i "England" hay ???c g?i là "Anh", nên g?i Anh Qu?c là "UK" (vi?t t?t c?a "United Kingdom") hay "??i Britain" (d?ch t? "Great Britain").

L?ch s?

Bài chi ti?t: L?ch s? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland

Tr??c 1771

Stonehenge t?i Wiltshire ???c d?ng lên vào kho?ng n?m 2500 TCN.

Ng??i hi?n ??i s? kh?i t?i chau ?u ??n ??nh c? t?i khu v?c nay là V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland trong các làn sóng b?t ??u t? kho?ng 30.000 n?m tr??c. ??n khi k?t thúc th?i k? ti?n s? trong khu v?c, c? dan ???c nh?n ??nh ch? y?u thu?c v? m?t n?n v?n hóa ???c ??t tên là Celt ??o, g?m ng??i Briton t?i ??o Anh và ng??i Gael t?i Ireland. Ng??i La M? (Roma) b?t ??u chinh ph?c ??o Anh vào n?m 43 CN, và cai tr? mi?n nam ??o Anh trong 400 n?m, ti?p theo là m?t cu?c xam chi?m c?a nh?ng ng??i ??nh c? Anglo-Saxon thu?c ch?ng Germain, thu nh? khu v?c c?a ng??i Briton còn ch? y?u là Wales ngày nay và V??ng qu?c Strathclyde. H?u h?t khu v?c mà ng??i Anglo-Saxon ??nh c? th?ng nh?t thành V??ng qu?c Anh (Kingdom of England) trong th? k? X. Trong khi ?ó, nh?ng ng??i nói ti?ng Gael t?i tay b?c ??o Anh (có liên h? v?i ??ng b?c c?a Ireland và theo truy?n thuy?t ???c cho là di c? t? ?ó vào th? k? V) h?p nh?t v?i ng??i Pict ?? hình thành V??ng qu?c Scotland trong th? k? IX.

N?m 1066, ng??i Norman t? Pháp xam chi?m Anh và sau cu?c chinh ph?c này, ng??i Norman c?ng chi?m ph?n l?n Wales, chinh ph?c h?u h?t Ireland và ???c m?i ??n ??nh c? t?i Scotland, ?em ??n m?i qu?c gia ch? ?? phong ki?n theo m? hình mi?n b?c Pháp và v?n hóa Norman-Pháp. T?ng l?p quy t?c Norman có ?nh h??ng r?t l?n, song cu?i cùng b? ??ng hóa vào m?i v?n hóa ??a ph??ng. Sau ?ó, các qu?c v??ng Anh th?i Trung C? hoàn thành chinh ph?c Wales và ti?n hành m?t n? l?c b?t thành nh?m th?n tính Scotland. Sau ?ó, Scotland duy trì v? th? ??c l?p c?a b?n than, song x?y ra xung ??t g?n nh? liên t?c v?i Anh. Các quan ch? Anh th?a k? các l?nh th? t?i Pháp và yêu sách v??ng v? Pháp, tham d? cao ?? trong các xung ??t t?i Pháp, ?áng chú y nh?t là Chi?n tranh Tr?m N?m, trong khi các qu?c v??ng c?a ng??i Scot n?m trong m?t liên minh v?i Pháp trong th?i k? này.

Th?m Bayeux miêu t? tr?n Hastings và các s? ki?n d?n ??n tr?n ?ánh.

Trong th?i k? c?n ??i, di?n ra xung ??t t?n giáo do k?t qu? t? C?i Cách và ??a Tin Lành làm qu?c giáo t?i m?i qu?c gia. Wales hoàn toàn ???c h?p nh?t vào V??ng qu?c Anh, và Ireland tr? thành m?t v??ng qu?c có liên minh cá nhan v?i quan ch? Anh. T?i khu v?c mà nay là B?c Ireland, ??t c?a nh?ng quy t?c Gael theo C?ng giáo ??c l?p b? t?ch thu và trao cho nh?ng ng??i ??nh c? theo Tin Lành t? Anh và Scotland.

N?m 1603, các v??ng qu?c Anh, Scotland và Ireland ???c th?ng nh?t trong m?t liên minh cá nhan khi Qu?c v??ng c?a ng??i Scot là James VI k? v? v??ng v? c?a Anh và Ireland và chuy?n tri?u ?ình c?a mình t? Edinburgh ??n Luan ??n; tuy v?y m?i qu?c gia duy trì v? th? m?t th?c th? chính tr? riêng bi?t và duy trì các c? c?u chính tr?, l?p pháp, và t?n giáo riêng bi?t.

??n gi?a th? k? XVII, toàn b? ba v??ng qu?c ??u tham d? trong m?t lo?t chi?n tranh liên ti?p (trong ?ó có N?i chi?n Anh) d?n ??n l?t ?? t?m th?i ch? ?? quan ch? và thi?t l?p m?t ch? ?? c?ng hoà ??n nh?t ?o?n m?nh là Th?nh v??ng chung Anh, Scotland và Ireland.

M?c dù ch? ?? quan ch? sau ?ó ???c kh?i ph?c, song ???c ??m b?o (v?i Cách m?ng Vinh Quang n?m 1688) r?ng, kh?ng gi?ng v?i ph?n còn l?i c?a chau ?u, chính th? chuyên ch? v??ng th?t s? kh?ng ???c thi hành, và m?t ng??i C?ng giáo c?ng khai có th? kh?ng bao gi? ???c ng?i lên v??ng v?. Hi?n pháp Anh Qu?c s? phát tri?n trên c? s? ch? ?? quan ch? l?p hi?n và th? ch? ??i ngh?. Trong th?i k? này, ??c bi?t là t?i Anh, s? phát tri?n n?ng l?c h?i quan d?n ??n vi?c thau tóm và ??nh c? t?i các thu?c ??a h?i ngo?i, ??c bi?t là t?i B?c M?.

V??ng qu?c ??i Anh

Hi?p ??nh Liên minh d?n ??n m?t v??ng qu?c liên hi?p duy nh?t bao g?m toàn ??o Anh.

Ngày 1 tháng 5 n?m 1707, V??ng qu?c ??i Anh (Kingdom of Great Britain) ???c hình thành, là k?t qu? c?a các ??o lu?t Liên minh do qu?c h?i c?a Anh và Scotland th?ng qua nh?m phê chu?n Hi?p ??nh Liên minh, và do ?ó h?p nh?t hai v??ng qu?c. M?t lo?i cu?c n?i d?y Jacobite phát sinh nh?m lo?i b? gia t?c Hannover theo Tin Lành kh?i v??ng v? Anh Qu?c và kh?i ph?c gia t?c Stuart theo C?ng giáo. Phe Jacobite cu?i cùng th?t b?i trong tr?n Culloden vào n?m 1746, sau ?ó nh?ng ng??i Scot vùng cao b? ?àn áp tàn nh?n. Các thu?c ??a c?a Anh Qu?c t?i B?c M? ly khai trong Cách m?ng M? ?? tr? thành H?p chúng qu?c Hoa K? vào n?m 1782. Tham v?ng ?? qu?c c?a Anh chuy?n sang nh?ng n?i khác, ??c bi?t là ?n ??. Thu?t ng? 'V??ng qu?c Liên hi?p' ???c chính th?c hóa vào n?m 1801 khi các qu?c h?i c?a Anh Qu?c và Ireland th?ng qua các ??o lu?t Liên Minh, th?ng nh?t hai v??ng qu?c và thi?t l?p V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland.

??n ??u th? k? XIX, Cách m?ng c?ng nghi?p do V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland d?n ??u và quá trình này b?t ??u bi?n ??i qu?c gia. Cách m?ng d?n khi?n quy?n l?c chính tr? r?i xa các t?ng l?p ??a ch? Tory và Whig c? ?? h??ng v? nh?ng nhà t? b?n c?ng nghi?p m?i. M?t liên minh c?a gi?i c?ng th??ng v?i phe Whig d?n ??n hình thành phe T? do, v?i t? t??ng m?u d?ch t? do và v? can thi?p. N?m 1832, Qu?c h?i th?ng qua ??o lu?t ??i c?i cách, b?t ??u chuy?n giao quy?n l?c chính tr? t? t?ng l?p quy t?c cho giai c?p trung l?u. T?i n?ng th?n, phong trào rào ??t ??y nh?ng n?ng dan nh? r?i ?i. Dan s? thành th? b?t ??u t?ng lên v?i m?t t?ng l?p lao ??ng ?? th? m?i. R?t ít c?ng nhan bình th??ng có quy?n b? phi?u và h? thi?t l?p các t? ch?c c?a b?n than theo hình th?c c?ng ?oàn.

Tr?n Waterloo ?ánh d?u k?t thúc các cu?c chi?n tranh c?a Napoléon và kh?i ??u Pax Britannica.

Sau khi ?ánh b?i Pháp trong Cách m?ng Pháp và Các cu?c chi?n tranh c?a Napoléon (1792–1815), V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland n?i lên thành c??ng qu?c h?i quan và ?? qu?c ch? y?u trong th? k? XIX (v?i Luan ??n là ?? th? l?n nh?t th? gi?i t? kho?ng 1830). V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland kh?ng b? thách th?c trên bi?n, ?u th? c?a h? v? sau ???c m? t? là Pax Britannica (Hòa bình Anh). Th?i ?i?m di?n ra ??i Tri?n l?m n?m 1851, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland ???c m? t? là "c?ng x??ng c?a th? gi?i". ?? qu?c Anh ???c khoách tr??ng, g?m có ?n ??, nhi?u b? ph?n t?i chau Phi và các l?nh th? khác trên toàn th? gi?i. Bên c?nh ki?m soát chính th?c các thu?c ??a, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland còn ki?m soát có hi?u qu? kinh t? c?a nhi?u qu?c gia nh? ??i Thanh, Argentina và Xiêm La. T?i n?i ??a, quan ?i?m chính tr? là ?ng h? các chính sách m?u d?ch t? do và v? can thi?p cùng v?i d?n m? r?ng quy?n b?u c?. Trong th? k? này, dan s? gia t?ng v?i t?c ?? m?nh m?, kèm theo ?ó là ?? th? hóa nhanh chóng, gay nên các áp l?c nghiêm tr?ng v? x? h?i và kinh t?. Sau n?m 1875, th? ??c quy?n c?ng nghi?p c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland b? ??c và Hoa K? thách th?c. Nh?m tìm ki?m các th? tr??ng và ngu?n cung nguyên li?u th? m?i, ??ng B?o th? d??i quy?n Benjamin Disraeli kh?i ??u m?t th?i k? khoách tr??ng ?? qu?c t?i Ai C?p, Nam Phi và nh?ng n?i khác. Canada, úc và New Zealand tr? thành các qu?c gia t? qu?n.

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland cùng v?i Pháp, Nga và (sau 1917) Hoa K? chi?n ??u v?i ??c và ??ng minh c?a n??c này trong Chi?n tranh th? gi?i th? nh?t (1914–18). Các l?c l??ng v? trang V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland chi?n ??u trên h?u h?t ?? qu?c Anh và m?t s? khu v?c c?a chau ?u, ??c bi?t là M?t tr?n phía Tay. Sau Chi?n tranh, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland ti?p nh?n ?y thác c?a H?i Qu?c Liên ??i v?i m?t s? c?u thu?c ??a c?a ??c và Ottoman. ?? qu?c Anh ??t ??n quy m? c?c ??i, bao trùm m?t ph?n n?m b? m?t l?nh th? và m?t ph?n t? dan s? th? gi?i. Tuy nhiên, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và Ireland ch?u t?n th?t 2,5 tri?u th??ng vong và k?t thúc chi?n tranh v?i n? qu?c gia kh?ng l?. S? tr?i d?y c?a ch? ngh?a dan t?c Ireland và các tranh ch?p n?i b? c?a Ireland v? các ?i?u kho?n t? tr? ??a ph??ng cu?i cùng d?n ??n phan chia ??o vào n?m 1921, và Qu?c gia T? tr? Ireland ???c ??c l?p v?i ??a v? qu?c gia t? tr? vào n?m 1922. Tuy nhiên, B?c Ireland duy trì là b? ph?n c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. M?t làn sóng ?ình c?ng x?y ra vào gi?a th?p niên 1920, có ??nh ?i?m là t?ng ?ình c?ng V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland n?m 1926. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland v?n ch?a kh?i ph?c sau các tác ??ng c?a chi?n tranh khi ??i kh?ng ho?ng (1929–32) di?n ra, d?n ??n t? l? th?t nghi?p cao và khó kh?n t?i các khu v?c c?ng nghi?p c?, c?ng nh? các b?t ?n chính tr? và x? h?i trong th?p niên 1930. M?t chính ph? liên minh ???c hình thành vào n?m 1931.

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland tham gia Chi?n tranh th? gi?i th? hai khi tuyên chi?n v?i ??c vào n?m 1939. ??n n?m 1940, Winston Churchill tr? thành th? t??ng và ??ng ??u m?t chính ph? liên minh. B?t ch?p th?t b?i c?a các ??ng minh t?i chau ?u trong n?m ??u chi?n tranh, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ti?p t?c ??n ??c chi?n ??u ch?ng ??c. Sau khi ??c chi?n b?i, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland tr? thành m?t trong ba c??ng qu?c t? h?p nh?m d? tính v? th? gi?i h?u chi?n; tr? thành m?t trong n?m thành viên th??ng tr?c c?a H?i ??ng B?o an Liên H?p Qu?c. Tuy nhiên, Th? Chi?n khi?n V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland suy y?u nghiêm tr?ng và ph? thu?c v? tài chính vào vi?n tr? Marshall và các kho?n vay t? Hoa K?.

T? 1945

Các l?nh th? t?ng thu?c ?? qu?c Anh

Ngay sau Th? Chi?n, chính ph? c?a C?ng ??ng kh?i x??ng m?t ch??ng trình c?i cách tri?t ??, có tác ??ng ?áng k? ??n x? h?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland trong các th?p niên sau. Các ngành c?ng nghi?p ch? y?u và ti?n ích c?ng c?ng ???c qu?c h?u hóa, hình thành m?t nhà n??c phúc l?i, và m?t h? th?ng y t? toàn di?n nh?n tài tr? c?ng ???c thi?t l?p có tên là D?ch v? y t? qu?c dan. S? tr?i d?y c?a ch? ngh?a dan t?c t?i các thu?c ??a di?n ra ??ng th?i v?i v? th? kinh t? c?a Anh b? suy y?u ?i nhi?u, do ?ó m?t chính sách phi thu?c ??a hóa là kh?ng th? tránh kh?i. ??c l?p ???c trao cho ?n ?? và Pakistan vào n?m 1947. Trong ba th?p niên sau ?ó, h?u h?t thu?c ??a trong ?? qu?c Anh giành ???c ??c l?p, nhi?u c?u thu?c ??a tr? thành thành viên c?a Th?nh v??ng chung các Qu?c gia.

M?c dù V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là qu?c gia th? ba phát tri?n v? khí h?t nhan, song các h?n ch? m?i trong v? th? qu?c t? c?a qu?c gia này th?i h?u chi?n ???c th?y r? trong kh?ng ho?ng kênh ?ào Suez n?m 1956. S? truy?n bá ? quy m? qu?c t? c?a ti?ng Anh giúp v?n h?c và v?n hóa V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ??m b?o ti?p t?c có ?nh h??ng qu?c t?. T? th?p niên 1960 tr? ?i, v?n hóa ??i chúng c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland c?ng có ?nh h??ng t?i ngo?i qu?c. Do tình tr?ng thi?u c?ng nhan trong th?p niên 1950, chính ph? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland khuy?n khích nh?p c? t? các qu?c gia trong Th?nh v??ng chung. Trong các th?p niên sau ?ó, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland tr? thành m?t x? h?i ?a dan t?c. M?c dù tiêu chu?n sinh ho?t ???c nang cao vào cu?i th?p niên 1950 và trong th?p niên 1960, song thành tích kinh t? c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland kh?ng ???c thành c?ng nh? nhi?u ??i th? c?a h?, ch?ng h?n nh? Tay ??c và Nh?t B?n. N?m 1973, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland gia nh?p C?ng ??ng Kinh t? chau ?u (EEC), và khi EEC tr? thành Liên minh chau ?u (EU) vào n?m 1992, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là m?t trong 12 thành viên sáng l?p.

Sau hai l?n b? Pháp ph? quy?t vào n?m 1961 và 1967, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland tham gia Liên minh chau ?u vào n?m 1973.

T? cu?i th?p niên 1960, B?c Ireland tr?i qua náo lo?n c?ng c?ng và bán v? trang (??i khi tác ??ng ??n các b? ph?n khác c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland), tình tr?ng này th??ng ???c g?i trong ti?ng Anh là the Troubles. Nó th??ng ???c nh?n ??nh là k?t thúc b?ng Hi?p ??nh "Th? sáu t?t lành" Belfast n?m 1998.

Sau m?t th?i k? suy thoái kinh t? và xung ??t c?ng nghi?p lan r?ng trong th?p niên 1970, chính ph? B?o th? trong th?p niên 1980 kh?i x??ng m?t chính sách c?p ti?n v? ch? ngh?a ti?n t?, b?i b? các quy ??nh ??c bi?t là trong l?nh v?c tài chính và th? tr??ng lao ??ng, bán các c?ng ty qu?c h?u (t? h?u hóa), và rút tr? c?p cho các l?nh v?c khác. ?i?u này d?n ??n t? l? th?t nghi?p cao và b?t ?n x? h?i, song cu?i cùng c?ng giúp kinh t? t?ng tr??ng, ??c bi?t là trong l?nh v?c d?ch v?. T? n?m 1984, kinh t? ???c ti?p thêm sinh l?c t? ngu?n thu th?p ?áng k? ??n t? d?u bi?n B?c.

Kho?ng cu?i th? k? XX, có các bi?n hóa l?n trong vi?c cai tr? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland khi thi?t l?p chính ph? phan quy?n cho Scotland, Wales và B?c Ireland. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland duy trì là m?t qu?c gia quan tr?ng trên quy m? toàn c?u trong ngo?i giao và quan s?, có vai trò l?nh ??o hàng ??u trong Liên minh chau ?u, Liên H?p Qu?c và NATO. Tuy nhiên, t?n t?i tranh lu?n quanh các v? tri?n khai quan s? ra h?i ngo?i c?a Anh, ??c bi?t là t?i Afghanistan và Iraq. Kh?ng hoàng tài chính toàn c?u 2008 có tác ??ng nghiêm tr?ng ??n kinh t? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. N?m 2010, chính ph? liên minh ti?n hành các bi?n pháp kh?c kh? nh?m m?c ?ích gi?m tham h?t ngan sách và thu ???c k?t qu?. Tháng 9 n?m 2014, ?a s? c? tri Scotland bác b? ?? xu?t ??c l?p cho Scotland trong m?t cu?c tr?ng c?u dan y.. N?m 2016, ?a s? c? tri V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland b? phi?u ?ng h? r?i Liên minh chau ?u. Quá trình pháp ly nh?m r?i EU b?t ??u vào ngày 29 tháng 3 n?m 2017, theo quy ??nh các cu?c ?àm phán v? vi?c này s? di?n ra trong hai n?m và trong th?i gian ?ó ??o qu?c v?n là m?t thành viên ??y ?? c?a EU. Anh chính th?c r?i kh?i EU vào ngày 31 tháng 3 n?m 2020.

Chính tr?

Bài chi ti?t: Chính tr? Anh

Charles III là quan ch? t? n?m 2022

Keir Starmer là th? t??ng t? n?m 2024

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là m?t qu?c gia ??n nh?t theo th? ch? quan ch? l?p hi?n. Qu?c v??ng Charles III là nguyên th? qu?c gia c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, và c?ng là quan ch? c?a 15 qu?c gia Th?nh v??ng chung ??c l?p khác. Quan ch? có "quy?n ???c tham v?n, quy?n khích l?, và quy?n c?nh cáo". V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là m?t trong b?n qu?c gia duy nh?t trên th? gi?i có m?t hi?n pháp b?t thành v?n. Hi?n pháp V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland do ?ó ch? y?u g?m m?t t?p h?p các ngu?n thành v?n riêng bi?t, g?m có các pháp quy, ti?n l? pháp và các hi?p ??nh qu?c t?, cùng v?i các quán l? hi?n pháp. Do kh?ng có khác bi?t v? m?t k? thu?t gi?a các pháp quy th?ng th??ng và "lu?t hi?n pháp", Qu?c h?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có th? thi hành "c?i cách hi?n pháp" b?ng cách ch? c?n th?ng qua các ??o lu?t qu?c h?i, và do ?ó có quy?n l?c chính tr? trong vi?c c?i bi?n ho?c ph? tr? b?t k? các y?u t? thành v?n ho?c b?t thành v?n c?a hi?n pháp. Tuy nhiên, kh?ng có khóa qu?c h?i nào có th? th?ng qua các ??o lu?t mà các khóa qu?c h?i sau kh?ng th? c?i bi?n.

Chính ph?

Cung ?i?n Westminster là n?i ??t tr? s? c?a l??ng vi?n Qu?c h?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có m?t chính ph? ngh? vi?n d?a theo h? th?ng Westminster, m?t h? th?ng ???c m? ph?ng trên kh?p th? gi?i do di s?n c?a ?? qu?c Anh. Qu?c h?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland h?p t?i Cung ?i?n Westminster v?i hai vi?n: Th? dan vi?n ???c b?u c?, t?c H? vi?n, và m?t Quy t?c vi?n ???c b? nhi?m, t?c Th??ng vi?n. T?t c? các d? lu?t th?ng qua ph?i ???c ng? chu?n tr??c khi thành lu?t.

Th? t??ng là ng??i ??ng ??u chính ph? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, thu?c v? cá nhan có n?ng l?c nh?t trong ?i?u khi?n phát bi?u trong Th? dan vi?n; nhan v?t này th??ng là l?nh t? c?a chính ??ng ho?c liên minh các chính ??ng có s? gh? l?n nh?t trong vi?n này. Th? t??ng l?a ch?n m?t n?i các và h? ???c quan ch? chính th?c b? nhi?m ?? hình thành chính ph? c?a quan ch? b? h?. Theo quán l?, quan v??ng t?n tr?ng các quy?t ??nh c?a th? t??ng trong chính ph?.

Theo truy?n th?ng, các thành viên trong n?i các xu?t than t? ??ng ho?c liên minh c?a th? t??ng và h?u h?t ??n t? Th? dan vi?n, song lu?n có các thành viên ??n t? c? l??ng vi?n, n?i các ch?u trách nhi?m v?i c? l??ng vi?n. Quy?n l?c hành pháp do th? t??ng và n?i các thi hành, nh?ng nhan v?t này ??u ph?i tuyên th? tr??c Xu m?t vi?n V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, và tr? thành các ??i th?n v??ng qu?c. Trong b?u c? Th? dan vi?n, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland hi?n ???c phan thành 650 khu v?c tuy?n c?, m?i khu v?c b?u ra m?t thành viên ??i di?n duy nh?t theo nguyên t?c ?a s? ch? gi?n ??n. Quan ch? yêu c?u t?ng tuy?n c? khi ???c th? t??ng khuy?n ngh? nh? v?y. Các ??o lu?t Qu?c h?i n?m 1911 và 1949 yêu c?u r?ng m?t cu?c tuy?n c? m?i c?n ph?i ???c t? ch?c kh?ng mu?n h?n 5 n?m sau t?ng tuy?n c? tr??c ?ó.

??ng B?o th?, C?ng ??ng và Dan ch? T? do hi?n ???c xem là ba chính ??ng ch? y?u c?a Anh Qu?c, l?n l??t ??i di?n cho các truy?n th?ng b?o th?, x? h?i và t? do t?i qu?c gia này. Tuy v?y, trong t?ng tuy?n c? n?m 2017, ??ng Dan t?c Scotland ??ng th? ba v? s? gh? trong Qu?c h?i, nhi?u h?n ??ng Dan ch? T? do. H?u h?t s? gh? còn l?i thu?c v? các ??ng ch? tranh c? t?i m?t b? ph?n c?a Anh Qu?c: Plaid Cymru (ch? t?i Wales); và ??ng Th?ng nh?t Dan ch? và Sinn Féin (ch? t?i B?c Ireland). Theo chính sách c?a ??ng, các ngh? viên ??c c? c?a Sinn Féin kh?ng tham gia h?p Qu?c h?i Anh Qu?c do b? yêu c?u ph?i tuyên th? trung thành v?i quan ch?.

Chính quy?n phan c?p

M?i qu?c gia Scotland, Wales và B?c Ireland có chính ph? hay c? quan hành pháp riêng, do m?t ?? Nh?t B? tr??ng (th? hi?n) l?nh ??o, và m?t ngh? vi?n nh?t th? ???c phan quy?n. Anh kh?ng có các c? quan hành pháp ho?c l?p pháp phan quy?n nh? v?y và ???c chính ph? và qu?c h?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland qu?n ly tr?c ti?p v? hành pháp và t? pháp trong toàn b? các s? v?. Tình tr?ng này làm n?i lên v?n ?? ???c g?i là West Lothian, là lo ng?i r?ng các thành viên qu?c h?i ??n t? Scotland, Wales và B?c Ireland có th? b? phi?u, ??i khi là mang tính quy?t ??nh, ??i v?i các v?n ?? ch? tác ??ng ??n Anh. ?y ban McKay báo cáo v? v?n ?? vào tháng 3 n?m 2013 v?i ?? ngh? r?ng các ??o lu?t ch? tác ??ng ??n Anh c?n ph?i nh?n ???c s? ?ng h? c?a m?t ?a s? các thành viên Anh trong qu?c h?i.

Chính ph? và Qu?c h?i Scotland có quy?n l?c trên quy m? l?n ??i v?i b?t k? v?n ?? nào ch?a ???c dành riêng m?t cách r? ràng cho Qu?c h?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, g?m có giáo d?c, y t?, lu?t Scot và chính quy?n ??a ph??ng. Chính ph? và Qu?c h?i Wales có quy?n l?c h?n ch? h?n so v?i quy?n l?c ???c phan cho Scotland. C? quan hành pháp và Ngh? h?i B?c Ireland có các quy?n l?c t??ng t? nh? các quy?n ???c phan cho Scotland.

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland kh?ng có hi?n pháp thành v?n và các v?n ?? hi?n pháp kh?ng n?m trong s? các quy?n l?c ???c phan c?p cho Scotland, Wales hay B?c Ireland. Theo h?c thuy?t ch? quy?n qu?c h?i, Qu?c h?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland theo ly thuy?t có th? ph? tr? Qu?c h?i Scotland, Ngh? h?i Wales hay Ngh? h?i B?c Ireland. N?m 1972, Qu?c h?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ??n ph??ng ?ình ch? Qu?c h?i B?c Ireland, thi?t l?p m?t ti?n l? thích h?p trong vi?c gi?i quy?t các c? c?u phan c?p ???ng th?i. Trong th?c t?, s? khó kh?n v? ph??ng di?n chính tr? n?u Qu?c h?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ph? tr? phan quy?n cho Qu?c h?i Scotland và Ngh? h?i Wales. Qu?c h?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có các r?ng bu?c trong quy?n c?n tr? phan quy?n t?i B?c Ireland và ?i?u này th?m chí còn l?n h?n so v?i Scotland và Wales, do phan quy?n t?i B?c Ireland d?a trên m?t hi?p ??nh qu?c t? v?i Chính ph? Ireland.

Pháp lu?t

Tòa án hoàng gia t? pháp c?a Anh và Wales

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland kh?ng có m?t h? th?ng pháp lu?t ??n nh?t, do ?i?u 19 c?a Hi?p ??nh Liên hi?p n?m 1706 cho phép Scotland duy trì h? th?ng pháp lu?t riêng. Ngày nay, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có ba h? th?ng pháp lu?t riêng bi?t: Lu?t Anh, lu?t B?c Ireland và lu?t Scot. M?t Tòa án T?i cao m?i xu?t hi?n vào tháng 10 n?m 2009 nh?m thay th? ?y ban Th??ng t? c?a Quy t?c vi?n. ?y ban T? pháp c?a Xu m?t vi?n g?m các thành viên gi?ng nh? c?a Tòa án T?i cao, là tòa th??ng t? c?p cao nh?t ??i v?i m?t s? qu?c gia Th?nh v??ng chung ??c l?p, các L?nh th? h?i ngo?i c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland và các thu?c ??a v??ng th?t.

Lu?t Anh (áp d?ng t?i Anh và Wales) và lu?t B?c Ireland ??u d?a theo các nguyên t?c th?ng lu?t. ??ng ??u các tòa án t?i Anh và Wales là Tòa án c?p cao c?a Anh và Wales, g?m Tòa án Th??ng t?, Tòa án c?p cao t? pháp (??i v?i các v? án dan s?), Tòa án v??ng th?t (v?i các v? án hình s?). Tòa án T?i cao là c?p cao nh?t ??i v?i các v? th??ng t? hình s? và dan s? t?i Anh, Wales và B?c Ireland và b?t k? quy?t ??nh nào c?a tòa ??u mang tính ràng bu?c v?i các tòa án khác trong cùng quy?n h?n, th??ng có m?t tác ??ng thuy?t ph?c ??i v?i các ph?m vi quy?n h?n khác.

Lu?t Scot là m?t h? th?ng h?n h?p d?a theo c? các nguyên t?c th?ng lu?t và dan lu?t. Các tòa án ch? y?u là Tòa án h?i ngh? ??i v?i các v? án dan s?, và Tòa án c?p cao T? pháp ??i v?i các v? án hình s?. Tòa án T?i cao V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ?óng vai trò là tòa th??ng t? c?p cao nh?t ??i v?i các v? án dan s? theo lu?t Scot.

Quan h? ??i ngo?i

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là m?t trong n?m thành viên th??ng tr?c c?a H?i ??ng B?o an Liên H?p Qu?c, là m?t thành viên c?a NATO, Th?nh v??ng chung các Qu?c gia, G7, G8, G20, OECD, WTO, OSCE. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ???c cho là có m?t "quan h? ??c bi?t" v?i Hoa K? và m?t quan h? ??i tác m?t thi?t v?i Pháp, và chia s? c?ng ngh? v? khí h?t nhan v?i hai qu?c gia này. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland c?ng có liên k?t m?t thi?t v?i C?ng hòa Ireland; hai qu?c gia chia s? m?t khu v?c qua l?i chung và h?p tác th?ng qua H?i ngh? liên chính ph? Anh Qu?c-Ireland và H?i ??ng Anh Qu?c-Ireland. Hi?n di?n và ?nh h??ng toàn c?u c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ti?p t?c ???c khoách tr??ng th?ng qua các quan h? m?u d?ch, ??u t? ngo?i qu?c, vi?n tr? phát tri?n chính th?c và các cam k?t quan s?.

Quan s?

Bài chi ti?t: Quan ??i Anh

  Các c? s? quan s? ? n??c ngoài c?a Anh Qu?c và các ??n v? thu?c L?nh th? h?i ngo?i thu?c Anh.

  Can thi?p quan s? t? n?m 2000: Palliser (Sierra Leone); Herrick (Afghanistan); T? do b?n v?ng (S?ng Chau Phi); Telic (Iraq); Ellamy (Libya); và Shader (Nhà n??c H?i giáo Iraq và C?n ??ng).

Các l?c l??ng v? trang V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ???c g?i chính th?c là Quan ??i c?a Qu?c v??ng b? h?, g?m ba nhánh ph?c v? chuyên nghi?p: H?i quan Hoàng gia Anh Qu?c và ??i H?i quan l?c chi?n Hoàng gia Anh Qu?c (t?o thành l?c l??ng h?i quan), L?c quan Anh Qu?c và Kh?ng quan Hoàng gia Anh Qu?c. Các l?c l??ng do B? Qu?c phòng qu?n ly và ch?u s? ch? huy c?a H?i ??ng Qu?c phòng do Qu?c v? khanh Qu?c phòng ch? t?a. T?ng t? l?nh là quan ch? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, Charles III, các thành viên trong quan ??i ph?i ti?n hành tuyên th? trung thành v?i nhan v?t này. Quan ??i ch?u trách nhi?m b?o v? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland và các l?nh th? h?i ngo?i c?a mình, xúc ti?n các quan tam an ninh toàn c?u c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland và h? tr? các n? l?c duy trì hòa bình qu?c t?. Quan ??i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là m?t thành viên tích c?c và th??ng xuyên trong NATO, c?ng nh? các Hi?p ??nh Phòng th? Ng? qu?c, RIMPAC và các ho?t ??ng liên hi?p toàn c?u khác. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland duy trì các doanh tr?i và c?n c? h?i ngo?i t?i ??o Ascension, Belize, Brunei, Canada, Síp, Diego Garcia, qu?n ??o Falkland, ??c, Gibraltar, Kenya và Qatar.

Quan ??i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ?óng m?t v? th? tr?ng y?u trong vi?c bi?n ?? qu?c Anh thành m?t th? l?c th?ng tr? th? gi?i vào th? k? XVIII, XIX và ??u th? k? XX. Trong su?t l?ch s? c?a mình, quan ??i Anh Qu?c hành ??ng trong m?t s? ??i chi?n nh? Chi?n tranh B?y n?m, Chi?n tranh Napoléon, Chi?n tranh Krym, Chi?n tranh th? gi?i th? nh?t và Chi?n tranh th? gi?i th? hai—c?ng nh? nhi?u xung ??t thu?c ??a. Anh Qu?c tr? nên n?i b?t sau th?ng l?i t? nh?ng xung ??t này, và th??ng có t? cách ?nh h??ng mang tính quy?t ??nh ??n các s? ki?n th? gi?i. T? khi ?? qu?c Anh k?t thúc, chính sách qu?c phòng là "các cu?c hành quan t?i c?n thi?t" s? ???c ti?n hành trong thành ph?n m?t liên minh.

??a ly

Bài chi ti?t: ??a ly V??ng qu?c Liên hi?p Anh

B?n ?? ??a hình V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland

T?ng di?n tích c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland x?p x? 243.610 kil?mét vu?ng (94.060 d?m vu?ng Anh). Qu?c gia chi?m ph?n l?n qu?n ??o Anh và g?m ??o Anh, m?t ph?n sáu ??ng b?c c?a ??o Ireland và m?t s? ??o nh? h?n xung quanh. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland n?m gi?a B?c ??i Tay D??ng và bi?n B?c, b? bi?n ??ng nam V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland n?m cách b? bi?n mi?n b?c Pháp trong vòng 22 d?m (35 km), cách nhau qua eo bi?n Manche. N?m 1993, 10% di?n tích V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có r?ng che ph?, 46% ???c s? d?ng làm b?i c? và 25% dùng ?? canh tác. ?ài thiên v?n Hoàng gia Greenwich t?i Luan ??n là ?i?m xác ??nh c?a Kinh tuy?n g?c.

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland n?m gi?a các v? ?? 49° và 61° B, và các kinh ?? 9° T và 2° ?. B?c Ireland có biên gi?i trên b? dài 224 d?m (360 km) v?i C?ng hòa Ireland. ???ng b? bi?n c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland dài 11.073 d?m (17.820 km). V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ???c liên k?t v?i ??i l?c chau ?u th?ng qua ???ng h?m eo bi?n Manche v?i chi?u dài 31 d?m (50 km) (24 d?m (38 km) d??i bi?n), là ???ng h?m d??i n??c dài nh?t trên th? gi?i.

Anh chi?m h?n m?t n?a t?ng di?n tích V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, v?i 130.395 kil?mét vu?ng (50.350 d?m vu?ng Anh). H?u h?t Anh là ??a hình ??t th?p, ??a hình ??i núi n?m ? tay b?c c?a ???ng Tees-Exe; g?m d?y núi Cumbrian t?i Lake District, Pennines và các ??i ?á v?i t?i Peak District, Exmoor và Dartmoor. Các s?ng và c?a s?ng chính là Thames, Severn và Humber. Núi cao nh?t t?i Anh là Scafell Pike (978 mét (3.209 ft)) t?i Lake District.

Ben Nevis t?i Scotland là ?i?m cao nh?t t?i qu?n ??o Anh

Scotland chi?m g?n m?t ph?n ba t?ng di?n tích V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, v?i 78.772 kil?mét vu?ng (30.410 d?m vu?ng Anh) và bao g?m g?n 800 ??o, ch? y?u n?m t?i phía tay và phía b?c c?a ??i l?c; ?áng k? là các qu?n ??o Hebrids, Orkney và Shetland. ??a hình Scotland ???c phan chia theo ??t ?o?n ranh gi?i Highlands c?t ngang Scotland t? Arran t?i phía tay ??n Stonehaven t?i phía ??ng. ???ng ??t d?y phan chia thành hai khu v?c khác bi?t r? ràng, mang tên Highlands (??t Cao) t?i phía b?c và tay và Lowlands (??t Th?p) t?i phía nam và ??ng. Khu v?c Highlands g? gh? h?n và g?m ph?n l?n ??t núi c?a Scotland, trong ?ó có Ben Nevis v?i ?? cao 1.343 mét (4.406 ft) là ?i?m cao nh?t t?i qu?n ??o Anh. Khu v?c Lowlands mà ??c bi?t là eo ??t h?p n?m gi?a v?nh Clyde và v?nh Forth mang tên Central Belt có ??a hình b?ng ph?ng h?n và là n?i c? trú c?a h?u h?t dan c?.

Wales chi?m d??i m?t ph?n m??i t?ng di?n tích c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, v?i 20.779 kil?mét vu?ng (8.020 d?m vu?ng Anh). ??a hình Wales h?u h?t là ??i núi, song mi?n nam có ít ??i núi h?n mi?n b?c và mi?n trung. Khu v?c c? dan và c?ng nghi?p chính n?m t?i mi?n nam. Các núi cao nh?t t?i Wales n?m t?i Snowdonia và g?m có Snowdon cao nh?t Wales v?i ?? cao 1.085 mét (3.560 ft). Wales có 14 ho?c 15 núi cao h?n 3.000 feet (914 m). Wales có ???ng b? bi?n dài 2.704 kil?mét (1.680 d?m).

B?c Ireland tách bi?t v?i ??o Anh qua bi?n Ireland và eo bi?n B?c, có di?n tích 14.160 kil?mét vu?ng (5.470 d?m vu?ng Anh) và h?u h?t là ??i. B?c Ireland có h? l?n nh?t qu?n ??o Anh là Lough Neagh v?i di?n tích 388 kil?mét vu?ng (150 d?m vu?ng Anh). ??nh cao nh?t t?i B?c Ireland là Slieve Donard thu?c d?y núi Mourne v?i ?? cao 852 mét (2.795 ft).

Khí h?u

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có khí h?u ?n ??i, l??ng m?a d?i dào quanh n?m. Nhi?t ?? bi?n hóa theo mùa, hi?m khi gi?m xu?ng d??i ?11 °C (12 °F) ho?c t?ng trên 35 °C (95 °F). Gió ph? bi?n th?i t? tay nam và th??ng xuyên mang theo các ??t th?i ti?t ?n hòa và m?a t? ??i Tay D??ng, song ph?n phía ??ng h?u nh? b? ch?n gió do h?u h?t m?a r?i t?i các khu v?c phía tay, phía ??ng do ?ó kh? h?n. Các h?i l?u ??i Tay D??ng ???c Gulf Stream làm ?m và ?em ??n mùa ??ng ?n hòa; ??c bi?t là t?i phía tay n?i mà mùa ??ng có m?a nh?t là t?i vùng cao. Mùa hè ?m h?n t?i khu v?c ??ng nam c?a Anh, do là n?i n?m sát ??i l?c chau ?u nh?t, và phía b?c là n?i mát nh?t. Tuy?t r?i dày có th? xu?t hi?n trong mùa ??ng và ??u mùa xuan t?i nh?ng vùng cao.

Phan c?p hành chính

M?i qu?c gia t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có h? th?ng phan chia hành chính và ??a ly riêng, th??ng có ngu?n g?c t? tr??c khi thành l?p V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. Do ?ó, kh?ng có c?p b?c chung c?a ??n v? hành chính t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. Cho ??n th? k? XIX, có ít bi?n hóa v? nh?ng s?p x?p này, song k? t? ?ó có s? ti?n tri?n liên t?c v? vai trò và nhi?m v?.

T? ch?c c?a chính quy?n ??a ph??ng t?i Anh có tính ph?c t?p, phan b? trách nhi?m bi?n ??i theo s?p x?p ??a ph??ng. Pháp lu?t liên quan ??n chính quy?n ??a ph??ng t?i Anh là trách nhi?m c?a qu?c h?i và chính ph? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, do Anh kh?ng có qu?c h?i riêng. C?p hành chính cao nh?t c?a Anh là 9 vùng, song hi?n ch? y?u ???c s? d?ng cho các m?c ?ích th?ng kê. M?t vùng là ??i Luan ??n có m?t h?i ??ng và th? tr??ng ???c b?u tr?c ti?p t? n?m 2000. Theo d? ??nh, các vùng khác c?ng s? ???c trao quy?n b?u h?i ??ng khu v?c c?a h?, song m?t ?? xu?t h?i ??ng t?i khu v?c ??ng B?c b? bác b? trong m?t cu?c tr?ng c?u dan y vào n?m 2004. Bên d??i c?p khu v?c, m?t s? n?i c?a Anh có các h?i ??ng qu?n huy?n và m?t s? n?i khác có các c? quan nh?t th?; trong khi Luan ??n g?m 32 qu?n và Thành ph? Luan ??n. Các h?i viên c?a h?i ??ng ???c b?u theo th? th?c ?a s? ch? trong các ph??ng có 1 thành viên ho?c theo th? ch? ?a s? ?a thành viên trong các ph??ng có nhi?u thành viên.

??i v?i m?c ?ích chính quy?n ??a ph??ng, Scotland ???c phan thành 32 khu v?c h?i ??ng, v?i khác bi?t l?n v? c? kích th??c và dan s?. Các thành ph? Glasgow, Edinburgh, Aberdeen và Dundee là các khu v?c h?i ??ng riêng bi?t, trong khi H?i ??ng Highlands g?m m?t ph?n ba di?n tích c?a Scotland song ch? có trên 200.000 dan. Các h?i ??ng ??a ph??ng ???c hình thành t? các h?i viên ??c c?; h? ???c tr? l??ng bán th?i gian. M?i h?i ??ng b?u m?t Provost, ho?c Convenor, ?? ch? trì các cu?c h?p c?a h?i ??ng và ?? ?óng vai trò là nhan v?t ??ng ??u khu v?c. Các h?i viên h?i ??ng là ??i t??ng áp d?ng c?a m?t quy t?c ??o ??c do ?y ban Tiêu chu?n Scotland thi hành.

Chính quy?n ??a ph??ng t?i Wales g?m 22 c? quan nh?t th?, nh? các thành ph? Cardiff, Swansea và Newport. Các cu?c b?u c? ???c t? ch?c m?i b?n n?m theo th? th?c ?a s? ch?. Hi?p h?i chính quy?n ??a ph??ng Wales ??i di?n cho quy?n l?i c?a các chính quy?n ??a ph??ng t?i Wales.

Chính quy?n ??a ph??ng t?i B?c Ireland t? n?m 1973 ???c t? ch?c thành 26 h?i ??ng huy?n, m?i h?i ??ng ???c b?u theo th? th?c kh? chuy?n nh??ng ??n nh?t. Quy?n l?c c?a h? b? h?n ch? trong các d?ch v? nh? thu gom rác, ki?m soát chó và b?o v? c?ng viên và ngh?a ??a. Ngày 13 tháng 3 n?m 2008, c? quan hành pháp tán thành ?? xu?t thi?t l?p 11 h?i ??ng m?i và thay th? h? th?ng hi?n t?i. Các cu?c b?u c? ??a ph??ng ???c ho?n cho ??n n?m 2016 nh?m ph?c v? m?c ?ích này.

L?nh th? ph? thu?c

Bài chi ti?t: L?nh ??a v??ng quy?n và L?nh th? h?i ngo?i thu?c Anh

Quang c?nh bi?n Caribe t? qu?n ??o Cayman, m?t trong nh?ng trung tam tài chính và ??a ?i?m du l?ch hàng ??u.

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có ch? quy?n v?i 17 l?nh th? kh?ng ph?i là b? ph?n c?a b?n than V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland: 14 l?nh th? h?i ngo?i và 3 L?nh ??a v??ng quy?n.

14 l?nh th? h?i ngo?i c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland g?m: Anguilla; Bermuda; L?nh th? ?n ?? D??ng thu?c Anh; L?nh th? chau Nam C?c thu?c Anh; Qu?n ??o Virgin thu?c Anh; Qu?n ??o Cayman; Qu?n ??o Falkland; Gibraltar; Montserrat; Saint Helena, Ascension và Tristan da Cunha; Qu?n ??o Turks và Caicos; Qu?n ??o Pitcairn; Nam Georgia và Qu?n ??o Nam Sandwich; và Các khu v?c ch? quy?n t?i Síp. Tuyên b? ch? quy?n c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland t?i chau Nam C?c kh?ng ???c c?ng nh?n ph? bi?n. T?ng c?ng, các l?nh th? h?i ngo?i c?a Anh có di?n tích ??t li?n 1.727.570 kil?mét vu?ng (667.018 d?m vu?ng Anh) và dan s? x?p x? 260.000 ng??i (2008). Chúng là tàn d? c?a ?? qu?c Anh và m?t vài l?nh th? b? phi?u ?ng h? duy trì là l?nh th? c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland (Bermuda n?m 1995, Gibraltar n?m 2002 và qu?n ??o Falkland n?m 2013).

Các L?nh ??a v??ng quy?n thu?c s? h?u c?a quan ch?, ng??c v?i các l?nh th? h?i ngo?i. Chúng g?m ba khu v?c pháp ly ???c qu?n tr? riêng bi?t: Jersey và Guernsey t?i eo bi?n Manche, và ??o Man trên bi?n Ireland. Theo các hi?p ??nh song ph??ng, chính ph? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland qu?n ly s? v? ??i ngo?i và qu?c phòng c?a các ??o và Qu?c h?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có quy?n l?c l?p pháp nhan danh h?. Tuy nhiên, trên ph?m vi qu?c t?, các l?nh th? này ???c ?? c?p là "các l?nh th? mà V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ch?u trách nhi?m".

Các l?nh th? ph? thu?c Anh Qu?c (l?nh th? ph? thu?c Hoàng gia ???c bi?u th? b?ng ch? cái, l?nh th? h?i ngo?i ???c ?ánh s?): A ??o Man; B Guernsey; C Jersey; 1 Anh Qu?c; 2 Gibraltar; 3 Akrotiri và Dhekelia; 4 Bermuda; 5 Qu?n ??o Turks và Caicos; 6 Qu?n ??o Virgin thu?c Anh; 7 Anguilla; 8 Qu?n ??o Cayman; 9 Montserrat; 10 Qu?n ??o Pitcairn; 11 Saint Helena, Ascension và Tristan da Cunha; 12 L?nh th? ?n ?? D??ng thu?c Anh ; 13 Qu?n ??o Falkland; 14 Nam Georgia và Qu?n ??o Nam Sandwich; (15) L?nh th? chau Nam C?c thu?c Anh

Nhan kh?u

Bài chi ti?t: Nhan kh?u V??ng qu?c Liên hi?p Anh

B?n ?? m?t ?? dan s? Anh Qu?c theo ?i?u tra nhan kh?u 2011.

M?t cu?c ?i?u tra nhan kh?u ???c ti?n hành ??ng th?i t?i m?i khu v?c c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland m?i m??i n?m. C?c Th?ng kê Qu?c gia ch?u trách nhi?m thu th?p d? li?u cho Anh và Wales, T?ng c?c H? t?ch Scotland và C? quan Th?ng kê và Nghiên c?u B?c Ireland l?n l??t ch?u trách nhi?m v? ?i?u tra t?i qu?c gia c?a h?. Trong ?i?u tra nhan kh?u n?m 2021, t?ng dan s? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ???c ??c tính là 67.081.000. ?ay là qu?c gia ??ng dan th? ba trong Liên minh chau ?u, th? n?m trong Th?nh v??ng chung và ??ng th? 21 trên th? gi?i. 2010 là n?m th? ba liên ti?p bi?n ??ng t? nhiên ?óng góp vào t?ng tr??ng dan s? nhi?u h?n di c? qu?c t? dài h?n th?c. T? n?m 2001 ??n n?m 2011, dan s? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland t?ng tr??ng hàng n?m v?i m?c x?p x? 0,7%, so v?i 0,3%/n?m trong giai ?o?n 1991-2001 và 0,2%/n?m trong giai ?o?n 1981-1991. ?i?u tra nhan kh?u n?m 2011 c?ng xác th?c r?ng t? l? dan s? trong ?? tu?i 0–14 gi?m g?n m?t n?a (31% n?m 1911 so v?i 18% n?m 2011) và t? l? ng??i già t? 65 tu?i tr? lên t?ng g?p ba l?n (t? 5% lên 16%).

Dan s? Anh trong n?m 2011 là 53 tri?u, chi?m kho?ng 84%. ?ay là m?t trong các qu?c gia có m?t ?? dan s? dày ??c nh?t trên th? gi?i v?i 383 ng??i/km2 vào gi?a n?m 2003, ??c bi?t t?p trung t?i Luan ??n và khu v?c ??ng nam. ?i?u tra nhan kh?u n?m 2011 bi?u th? dan s? Scotland là 5,3 tri?u, Wales có 3,06 tri?u dan và B?c Ireland có 1,81 tri?u dan.

N?m 2012, t?ng t? su?t sinh trung bình toàn qu?c là 1,92 tr?/ph? n?. M?c dù t? su?t sinh gia t?ng ?óng góp vào t?ng tr??ng dan s? hi?n t?i, song v?n th?p h?n ?áng k? so v?i m?c ??nh bùng n? sinh s?n 2,95 tr?/ph? n? vào n?m 1964, d??i m?c thay th? là 2,1, song cao h?n m?c th?p k? l?c vào n?m 2001 là 1,63. N?m 2012, Scotland có t? su?t sinh th?p nh?t v?i ch? 1,67, ti?p ??n là Wales v?i 1,88, Anh v?i 1,94, và B?c Ireland v?i 2,03. N?m 2011, 47,3% ca sinh t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là c?a s?n ph? ch?a k?t h?n. M?t s? li?u c?a chính ph? ??c tính r?ng có 3,6 tri?u ng??i ??ng tính luy?n ái t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, chi?m 6% dan s?.

S?c t?c

B?n ?? bi?u th? t? l? dan c? phi da tr?ng theo ?i?u tra nhan kh?u n?m 2011.

Dan t?c	Dan s? 2011	% 2011
Da tr?ng	55,010,359	87,1
Da tr?ng: Ireland du c?	63.193	0,1
á ho?c Anh g?c á: ?n ??	1.451.862	2,3
á ho?c Anh g?c á: Pakistan	1.173.892	1,9
á ho?c Anh g?c á: Bangladesh	451.529	0,7
á ho?c Anh g?c á: Hoa	433.150	0,7
á ho?c Anh g?c á: Khác	861.815	1,4
á ho?c Anh g?c á: T?ng	4.373.339	7,0
Da ?en ho?c Anh Da ?en	1.904.684	3,0
H?n ch?ng	1.250.229	2,0
Khác: T?ng	580.374	0,9
T?ng	63.182.178	100

Trên ph??ng di?n l?ch s?, ng??i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland b?n ??a ???c cho là h?u du? c?a các dan t?c khác nhau ??n ??nh c? t?i ?ay t? tr??c th? k? XI: ng??i Celt, La M?, Anglo-Saxon, Norse và Norman. Ng??i Wales có th? là dan t?c c? x?a nh?t t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. M?t nghiên c?u di truy?n h?c vào n?m 2006 bi?u th? r?ng h?n 50% ngu?n gen c?a Anh có ch?a các nhi?m s?c th? Y Germain. Phan tích di truy?n khác vào n?m 2005 bi?u th? r?ng "kho?ng 75% t? tiên truy nguyên c?a c? dan Anh Qu?c hi?n ??i ??n qu?n ??o Anh vào kho?ng 6.200 n?m tr??c, lúc kh?i ??u th?i k? ?? ?á m?i ho?c ?? ?á Anh", và r?ng chia s? ph? bi?n m?t t? tiên chung v?i ng??i Basque.

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có m?t l?ch s? nh?p c? phi da tr?ng quy m? nh?, Liverpool có dan c? da ?en x?a nh?t trong toàn qu?c v?i ít nh?t là t? th?p niên 1730 trong th?i k? mua bán n? l? chau Phi, và c?ng ??ng ng??i Hoa x?a nh?t t?i chau ?u b?t ??u khi th?y th? ng??i Hoa ??n vào th? k? XIX. N?m 1950, có th? có ít h?n 20.000 c? dan phi da tr?ng t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, h?u h?t ???c sinh t?i h?i ngo?i.

T? n?m 1948, di?n ra nh?p c? ?áng k? t? chau Phi, khu v?c Caribe và Nam á, là di s?n liên k?t ???c thi?t l?p t? ?? qu?c Anh. Nh?p c? t? các qu?c gia thành viên m?i trong EU t?i Trung và ??ng ?u t? n?m 2004 d?n ??n t?ng tr??ng dan s? c?a các nhóm này, tuy nhiên, tính ??n n?m 2008, xu h??ng b? ??o chi?u. Nhi?u trong s? nh?ng ng??i nh?p c? này tr? v? t? qu?c c?a h?, khi?n kh?ng r? v? quy m? các nhóm này.

Tính ?a d?ng dan t?c thay ??i ?áng k? trên kh?p V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. 30,4% c? dan Luan ??n và 37,4% c? dan Leicester ???c ??c tính kh?ng ph?i là ng??i da tr?ng n?m 2005, trong khi ?ó d??i 5% c? dan ??ng B?c Anh, Wales và Tay Nam Anh ??n t? các nhóm thi?u s? theo ?i?u tra nhan kh?u n?m 2001. N?m 2016, 31,4% h?c sinh ti?u h?c và 27,9% h?c sinh trung h?c trong các tr??ng c?ng t?i Anh là thành viên c?a m?t dan t?c thi?u s?.

Dan s? phi da tr?ng c?a Anh và Wales t?ng 38% t? 6,6 tri?u n?m 2001 lên 9,1 tri?u vào n?m 2009. Nhóm t?ng tr??ng nhanh nh?t là c? dan h?n ch?ng, t?ng t? 672.000 vào n?m 2001 lên 986.600 vào n?m 2009. C?ng trong giai ?o?n này, ng??i Anh Qu?c da tr?ng suy gi?m 36.000.

Ng?n ng?

Th? gi?i Anh ng?. Các qu?c gia xanh ??m có ?a s? c? dan nói ti?ng Anh b?n ng?; các qu?c gia mà ti?ng Anh là m?t ng?n ng? chính th?c song kh?ng ph?i là m?t ng?n ng? ?a s? ???c th? hi?n màu xanh nh?t. Ti?ng Anh là m?t ng?n ng? chính th?c c?a Liên minh chau ?u và Liên H?p Qu?c

Ng?n ng? chính th?c trên th?c t? c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là ti?ng Anh. Theo ??c tính, 95% c? dan V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là ng??i ??n ng? ti?ng Anh. 5,5% c? dan ???c ??c tính là nói các ng?n ng? ???c ??a ??n V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland do k?t qu? c?a nh?p c? t??ng ??i g?n ?ay. Các ng?n ng? Nam á, g?m Bengal, Tamil, Punjab, Hindi và Gujarat, là các nhóm l?n nh?t và ???c 2,7% c? dan V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland nói. Theo ?i?u tra nhan kh?u n?m 2011, ti?ng Ba Lan tr? thành ng?n ng? ???c nói nhi?u th? hai t?i Anh và có 546.000 ng??i nói.

B?n ng?n ng? Celt ???c nói t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland: ti?ng Wales; ti?ng Ireland; ti?ng Gael Scotland; và ti?ng Cornwall. T?t c? ??u ???c c?ng nh?n là các ng?n ng? khu v?c ho?c thi?u s?, là ch? th? c?a các bi?n pháp c? th? nh?m b?o v? và xúc ti?n theo C?ng ??c chau ?u v? các ng?n ng? khu v?c và thi?u s? và C?ng ??c khung v? b?o v? các dan t?c thi?u s?. Theo ?i?u tra nhan kh?u n?m 2001, h?n m?t ph?n n?m (21%) c? dan Wales cho bi?t là h? có th? nói ti?ng Wales, t?ng so v?i ?i?u tra nhan kh?u n?m 1991 (18%). Ngoài ra, ??c tính có kho?ng 200.000 ng??i nói ti?ng Wales s?ng t?i Anh. Trong cu?c ?i?u tra nhan kh?u này, t?i B?c Ireland có 167.487 ng??i (10,4%) nói r?ng h? có "m?t s? ki?n th?c v? ti?ng Ireland", h?u nh? ??u là trong c?ng ??ng dan c? dan t?c ch? ngh?a (ch? y?u là C?ng giáo). Trên 92.000 ng??i t?i Scotland (d??i 2%) có m?t s? n?ng l?c ng?n ng? Gael, cao nh?t là t?i Ngo?i Hebrides. S? h?c sinh ???c d?y b?ng ti?ng Wales, Gael Scotland và Ireland gia t?ng. Ti?ng Scots là m?t ng?n ng? có ngu?n g?c t? ti?ng Anh Trung ??i mi?n b?c th?i k? ??u, ???c c?ng nh?n h?n ch? v?i t? cách bi?n th? khu v?c, ti?ng Scots Ulster t?i B?c Ireland kh?ng có cam k?t c? th? nh?m b?o v? và xúc ti?n.

H?c sinh t?i Anh b?t bu?c ph?i h?c m?t ng?n ng? th? hai cho ??n n?m 14 tu?i, t?i Scotland là ??n 16 tu?i. Ti?ng Pháp và ti?ng ??c là ng?n ng? th? hai ???c gi?ng d?y ph? bi?n nh?t t?i Anh và Scotland. Toàn b? h?c sinh t?i Wales ???c d?y ti?ng Wales nh? ng?n ng? th? hai cho ??n n?m 16 tu?i, ho?c ???c gi?ng d?y b?ng ti?ng Wales.

T?n giáo

Tu vi?n Westminster ???c s? d?ng làm n?i ??ng quang c?a các quan ch? Anh Qu?c

C? ??c giáo là n?n t?ng quan tr?ng cho di s?n v?n hóa Anh Qu?c trong h?n 14 th? k?. M?c dù ?a s? c?ng dan v?n g?n bó v?i C? ??c giáo trong nhi?u nghiên c?u, song s? ng??i d? l? trong nhà th? gi?m ?i ?áng k? t? gi?a th? k? XX, trong khi nh?p c? và bi?n ??i nhan kh?u h?c góp ph?n vào s? phát tri?n c?a các tín ng??ng khác, ?áng chú y nh?t là H?i giáo. Tình hình này khi?n m?t s? nhà bình lu?n có các m? t? khác nhau v? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland nh? x? h?i ?a tín ng??ng, th? t?c hóa, ho?c h?u C? ??c giáo.

Trong ?i?u tra nhan kh?u 2001, 71,6% t?ng s? ng??i tr? l?i bi?u th? r?ng h? là tín ?? C? ??c giáo, các t?n giáo l?n ti?p theo là H?i giáo (2,8%), ?n ?? giáo (1,0%), Sikh giáo (0,6%), Do Thái giáo (0,5%), Ph?t giáo (0,3%). 15% s? ng??i tr? l?i bi?u th? r?ng h? kh?ng theo t?n giáo nào, và thêm 7% kh?ng tr? l?i v? t?n giáo. So sánh các ?i?u tra nhan kh?u n?m 2001 và 2011, s? ng??i nh?n là tín ?? C? ??c giáo gi?m 12%, trong khi t? l? c?a nh?ng ng??i tr? l?i là kh?ng t?n giáo t?ng g?p ??i. ?i?u này trái ng??c v?i s? t?ng tr??ng c?a các nhóm t?n giáo chính khác, khi s? l??ng tín ?? H?i giáo t?ng kho?ng 5%.

Giáo h?i Anh là qu?c giáo t?i x? Anh. Giáo h?i duy trì ??i di?n trong Qu?c h?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland và Quan ch? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là ng??i qu?n tr? t?i cao. T?i Scotland, Giáo h?i Scotland (Tr??ng L?o) ???c c?ng nh?n là giáo h?i qu?c gia. Giáo h?i Scotland kh?ng ch?u s? ki?m soát c?a nhà n??c, và quan ch? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là m?t thành viên th?ng th??ng, ???c yêu c?u tuyên th? "duy trì và b?o t?n t?n giáo Tin Lành và thi?t ch? giáo h?i Tr??ng L?o" khi ??ng quang. Giáo h?i Anh giáo t?i Wales b? phi qu?c l?p hóa vào n?m 1920, Giáo h?i Anh giáo Ireland c?ng nh? th? vào n?m 1870 tr??c khi ??o Ireland b? phan chia, do ?ó kh?ng có giáo h?i qu?c l?p t?i B?c Ireland. M?c dù cu?c ?i?u tra nhan kh?u toàn V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland n?m 2001 kh?ng l?y d? li?u c? th? v? các h? phái C? ??c giáo, song có ??c tính r?ng 62% tín ?? C? ??c theo Anh giáo, 13,5% theo C?ng giáo, 6% theo Tr??ng L?o, 3,4% theo Giám Ly cùng s? l??ng nh? theo các giáo phái Tin Lành khác và Chính th?ng giáo ??ng ph??ng.

X? h?i

Giáo d?c

H?c vi?n King's là b? ph?n c?a ??i h?c Cambridge hình thành vào n?m 1209

Giáo d?c t?i Anh là trách nhi?m c?a B? tr??ng Giáo d?c V??ng qu?c Liên hi?p, song qu?n ly th??ng ngày và tài tr? cho các tr??ng c?ng là trách nhi?m c?a chính quy?n ??a ph??ng. Giáo d?c c?ng mi?n phí ???c ti?n hành d?n d?n t? n?m 1870 ??n n?m 1944. Giáo d?c nay là b?t bu?c trong ?? tu?i t? 5 ??n 16 (15 n?u sinh vào cu?i tháng 7 ho?c tháng 8). N?m 2011, TIMSS x?p h?ng các h?c sinh 13–14 tu?i t?i Anh và Wales ??ng th? 10 th? gi?i v? toán và th? 9 v? khoa h?c. N?m 2010, trên 45% ch? tiêu t?i ??i h?c Oxford và 40% t?i ??i h?c Cambridge thu?c v? các sinh viên ??n t? các tr??ng t? th?c, dù nhóm này ch? chi?m 7% s? h?c sinh ph? th?ng. Anh có hai ??i h?c c? nh?t trong th? gi?i Anh ng?, ?ó là ??i h?c Oxford và ??i h?c Cambridge, v?i l?ch s? trên tám th? k?. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có 9 tr??ng ??i h?c n?m trong nhóm 100 ??i h?c hàng ??u theo x?p h?ng c?a Times Higher Education n?m 2013, s? l??ng ch? ??ng th? hai sau Hoa K?.

Giáo d?c t?i Scotland là trách nhi?m c?a B? tr??ng N?i các v? Giáo d?c và H?c t?p su?t ??i, qu?n ly th??ng ngày và tài tr? cho các tr??ng c?ng là trách nhi?m c?a chính quy?n ??a ph??ng. Hai c? c?u c?ng c?ng kh?ng ngang c?p b? ?óng vai trò tr?ng y?u trong giáo d?c Scotland: C? quan T? cách Scotland, C? quan H?c t?p và Gi?ng d?y Scotland. Scotland l?n ??u tiên pháp lu?t hóa giáo d?c b?t bu?c vào n?m 1496. T? l? tr? t?i Scotland theo h?c tr??ng t? là trên 4%, t?ng ch?m trong nh?ng n?m g?n ?ay. Sinh viên Scotland theo h?c t?i các tr??ng ??i h?c Scotland s? kh?ng ph?i tr? h?c phí hay trách nhi?m hi?n t?ng t?t nghi?p, do các kho?n phí b? b?i b? vào n?m 2001 và trách nhi?m hi?n t?ng t?t nghi?p b? b?i b? vào n?m 2008.

Chính ph? Wales ch?u trách nhi?m v? giáo d?c t?i Wales. M?t s? l??ng ?áng k? h?c sinh Wales ???c gi?ng d?y hoàn toàn ho?c ? m?c ?? l?n b?ng ti?ng Wales; các bài h?c b?ng ti?ng Wales là b?t bu?c ??i v?i toàn b? h?c sinh cho ??n tu?i 16.

Giáo d?c t?i B?c Ireland là trách nhi?m c?a B? tr??ng Giáo d?c B?c Ireland và B? tr??ng C?ng vi?c và H?c t?p, song trách nhi?m n?m t?i c?p ??a ph??ng trong vi?c qu?n ly. H?i ??ng Khóa trình, Kh?o thí và ?ánh giá (CCEA) là c? c?u ch?u trách nhi?m c? v?n cho chính ph? v? nh?ng ki?n th?c nên ???c gi?ng d?y trong các tr??ng h?c B?c Ireland, ki?m ??nh tiêu chu?n và c?ng nh?n trình ??.

Y t?

Y t? t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là m?t v?n ?? ???c phan c?p và m?i qu?c gia có h? th?ng riêng v? ch?m sóc s?c kh?e t? nhan và c?ng c?ng, cùng v?i các ph??ng pháp ?i?u tr? thay th?, toàn di?n, và b? sung. Y t? c?ng c?ng ???c cung c?p cho toàn b? c? dan th??ng trú t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland và h?u h?t là mi?n phí t?i ?i?m c?n thi?t, ???c tr? t? thu? chung. T? ch?c Y t? Th? gi?i vào n?m 2000 x?p h?ng d? phòng y t? t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland t?t th? 15 t?i chau ?u và ??ng th? 18 trên th? gi?i.

Các c? quan qu?n ly ???c t? ch?c trên c? s? toàn V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland nh? T?ng h?i Y khoa, H?i ??ng H? ly và Tr? s?n và các c? quan có c? s? phi chính ph? nh? Royal College. Tuy nhiên, trách nhi?m chính tr? và ho?t ??ng y t? thu?c v? c? quan hành pháp c?a b?n qu?c gia; y t? t?i Anh là trách nhi?m c?a chính ph? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland; y t? t?i B?c Ireland là trách nhi?m c?a c? quan hành pháp B?c Ireland; y t? t?i Scotland là trách nhi?m c?a chính ph? Scotland; và y t? t?i Wales là trách nhi?m c?a chính ph? h?i ??ng Wales. M?i d?ch v? y t? qu?c dan có các chính sách và ?u tiên khác nhau, d?n ??n các t??ng ph?n.

K? t? n?m 1979, chi tiêu cho y t? gia t?ng ?áng k?, ??t g?n h?n t?i m?c bình quan c?a Liên minh chau ?u. Vào n?m 2009, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland chi tiêu kho?ng 8,4% t?ng thu nh?p n?i ??a cho y t?, th?p h?n 0,5% so v?i m?c trung bình c?a OECD và th?p h?n kho?ng 1% so v?i m?c trung bình c?a Liên minh chau ?u.

Kinh t?

Bài chi ti?t: Kinh t? Anh

Ngan hàng Anh là ngan hàng trung ??ng c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có m?t n?n kinh t? th? tr??ng ch?u ki?m soát c?c b?. D?a theo t? giá h?i ?oái th? tr??ng, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland vào n?m 2009 là n?n kinh t? l?n th? sáu trên th? gi?i và l?n th? ba t?i chau ?u sau ??c và Pháp. B? Ngan kh? N? v??ng b? h? (HM Treasury) ch?u trách nhi?m phát tri?n và thi hành các chính sách tài chính c?ng và chính sách kinh t? c?a chính ph? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. Ngan hàng Anh là ngan hàng trung ??ng c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland và ch?u trách nhi?m phát hành gi?y b?c và ti?n ??ng b?ng Anh. B?ng Anh là ti?n t? d? tr? l?n th? ba th? gi?i (sau Dollar M? và Euro) tính ??n n?m 2007. K? t? n?m 1997, ?y ban Chính sách Ti?n t? c?a Ngan hàng Anh ch?u trách nhi?m thi?t l?p l?i su?t ? m?c ?? c?n thi?t nh?m ??t ???c m?c tiêu l?m phát t?ng th? do B? tr??ng Tài chính xác ??nh.

L?nh v?c d?ch v? chi?m kho?ng 73% GDP c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland (2006). Luan ??n là m?t trong ba "trung tam ch? huy" c?a kinh t? toàn c?u (cùng v?i New York và Tokyo), là trung tam tài chính l?n nh?t th? gi?i cùng New York, và là thành ph? có GDP l?n nh?t t?i chau ?u. Du l?ch là m?t ngành r?t quan tr?ng ??i v?i kinh t? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland v?i trên 27 tri?u du khách trong n?m 2004, là ??a ?i?m du l?ch hàng ??u th? gi?i và Luan ??n là thành ph? có nhi?u du khách qu?c t? nh?t trên th? gi?i. Các ngành c?ng nghi?p sáng t?o chi?m 7% GVA vào n?m 2005 và t?ng tr??ng 6% m?i n?m trong giai ?o?n t? 1997 ??n 2005.

Cách m?ng c?ng nghi?p kh?i ??u t?i Anh Qu?c và ban ??u t?p trung vào ngành c?ng nghi?p d?t may, ti?p ??n là các ngành c?ng nghi?p n?ng khác nh? ?óng tàu, khai thác than và s?n xu?t thép. ?? qu?c Anh ???c s? d?ng làm m?t th? tr??ng h?i ngo?i cho hàng hóa Anh Qu?c, cho phép Anh Qu?c chi ph?i m?u d?ch qu?c t? trong th? k? XIX. Gi?ng nh? các qu?c gia c?ng nghi?p hóa khác, cùng v?i s? suy gi?m kinh t? sau hai Th? Chi?n, Anh Qu?c b?t ??u m?t l?i th? c?nh tranh và c?ng nghi?p n?ng suy gi?m theo th? b?c trong su?t th? k? XX. Ch? t?o v?n là b? ph?n quan tr?ng trong kinh t? song ch? chi?m 16,7% s?n ph?m qu?c gia vào n?m 2003.

Ngành c?ng nghi?p ? t? là m?t b? ph?n quan tr?ng trong l?nh v?c ch? t?o c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, t?o c?ng vi?c cho h?n 800.000 ng??i, v?i doanh thu kho?ng 52 t? b?ng (2011). Ngành c?ng nghi?p hàng kh?ng v? tr? c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland l?n th? nhì ho?c th? ba th? gi?i tùy theo cách th?c tính. Ngành c?ng nghi?p d??c ph?m ?óng m?t vai trò quan tr?ng trong kinh t? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, qu?c gia này có t? l? chi tiêu R&D d??c khoa cao th? ba toàn c?u (sau Hoa K? và Nh?t B?n).

N?ng nghi?p V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có ??c ?i?m tham canh, c? gi?i hóa cao ??, và có hi?u qu? theo tiêu chu?n chau ?u, s?n xu?t kho?ng 50% th?c ph?m c?n thi?t v?i ít h?n 1,6% l?c l??ng lao ??ng.

Thành ph? Luan ??n là trung tam tài chính l?n nh?t th? gi?i cùng New York

Trong quy cu?i cùng c?a n?m 2008, kinh t? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland chính th?c b??c vào suy thoái l?n ??u tiên k? t? n?m 1991. T? l? th?t nghi?p t?ng t? 5,2% trong tháng 5 n?m 2008 lên 7,6% trong tháng 5 n?m 2009 và ??n tháng 1 n?m 2012 thì t? l? th?t nghi?p trong nhóm tu?i 18 ??n 24 n?m t?ng t? 11,9% lên 22,5%, m?c cao nh?t t? 1992. T?ng n? chính ph? c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland t?ng t? 44,4% vào n?m 2007 lên 82,9% GDP vào n?m 2011. Tuy nhiên, ??n cu?i n?m 2014, Anh Qu?c ??t m?c t?ng tr??ng nhanh nh?t trong G7 l?n t?i chau ?u, và ??n tháng 9 n?m 2015, t? l? th?t nghi?p gi?m xu?ng còn 5,3%.

N?m 2006, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là n??c tiêu th? l?n th? chín và n??c s?n xu?t l?n th? 15 trên th? tr??ng n?ng l??ng th? gi?i. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là n?i ??t tr? s? c?a m?t s? c?ng ty n?ng l??ng l?n, trong ?ó có BP, Royal Dutch Shell và BG Group. N?m 2011, 40% ?i?n n?ng c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ???c s?n xu?t b?ng khí ??t, 30% b?ng than ?á, 19% b?ng n?ng l??ng h?t nhan, và 4,2% b?ng gió, hydro, nhiên li?u sinh h?c, và ch?t th?i.

L??ng ?i?u ch?nh l?m phát t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland gi?m 3,2% t? quy th? ba c?a n?m 2010 ??n quy th? ba c?a n?m 2012. K? t? th?p niên 1980, b?t bình ??ng kinh t? t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland t?ng nhanh nh?t trong s? các qu?c gia phát tri?n.

Chu?n nghèo t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland th??ng ???c ??nh ngh?a là 60% thu nh?p h? gia ?ình trung bình. N?m 2007–2008, 13,5 tri?u ng??i hay 22% dan s? s?ng d??i m?c này. ?ay là m?c nghèo t??ng ??i cao th? 5 trong Liên minh chau ?u. Trong cùng n?m, 4,0 tri?u tr? em, t??ng ???ng 31%, s?ng trong các h? gia ?ình s?ng d??i m?c nghèo sau khi tính c? chi phí nhà ?, gi?m 400.000 tr? k? t? n?m 1998–1999. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland nh?p kh?u 40% cung c?p th?c ph?m.

Khoa h?c và c?ng ngh?

Charles Darwin (1809–82), h?c thuy?t ti?n hóa theo ch?n l?c t? nhiên c?a ?ng là n?n t?ng cho khoa h?c sinh h?c hi?n ??i

Anh và Scotland là các trung tam hàng ??u trong cách m?ng khoa h?c t? th? k? XVII và Anh Qu?c d?n ??u cách m?ng c?ng nghi?p t? th? k? XVIII, và liên t?c s?n sinh các nhà khoa h?c và k? s? có danh ti?ng v?i nh?ng ti?n b? quan tr?ng. Trong s? các nhà ly lu?n l?n t? th? k? XVII và XVIII có Isaac Newton, các ??nh lu?t v? chuy?n ??ng và s? khai sáng v? tr?ng l?c c?a ?ng ???c xem là m?t n?n t?ng c?a khoa h?c hi?n ??i; t? th? k? XIX có Charles Darwin v?i thuy?t ti?n hóa theo ch?n l?c t? nhiên là n?n t?ng cho s? phát tri?n c?a sinh h?c hi?n ??i, và James Clerk Maxwell v?i vi?c c?ng th?c hóa thuy?t ?i?n t? h?c kinh ?i?n; và g?n ?ay h?n là Stephen Hawking, ng??i ?? nang c?p nhi?u h?c thuy?t ch? y?u trong các l?nh v?c v? tr? h?c, h?p d?n l??ng t? và nghiên c?u l? ?en. Các khám phá khoa h?c l?n t? th? k? XVIII g?m có hydro b?i Henry Cavendish; t? th? k? XX là penicillin c?a Alexander Fleming, và c?u trúc DNA b?i Francis Crick và nh?ng ng??i khác. Các c?ng trình và ?ng d?ng k? thu?t chính c?a ng??i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland trong th? k? XVIII g?m có ??u máy h?i n??c ???c Richard Trevithick và Andrew Vivian phát tri?n; t? th? k? XIX là ??ng c? ?i?n c?a Michael Faraday, ?èn s?i ??t c?a Joseph Swan, và ?i?n tho?i th?c ti?n ??u tiên là phát minh c?a Alexander Graham Bell; và trong th? k? XX là h? th?ng truy?n hình ho?t ??ng ??u tiên c?a th? gi?i c?a John Logie Baird và nh?ng ng??i khác, ??ng c? ph?n l?c c?a Frank Whittle, c? s? c?a máy ?i?n toán hi?n ??i c?a Alan Turing, và World Wide Web c?a Tim Berners-Lee.

Nghiên c?u và phát tri?n khoa h?c duy trì v? th? quan tr?ng trong các ??i h?c V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, nhi?u tr??ng thành l?p các c?ng viên khoa h?c nh?m t?o ?i?u ki?n s?n xu?t và h?p tác v?i c?ng nghi?p. T? n?m 2004 ??n n?m 2008, V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland s?n xu?t 7% bài báo nghiên c?u khoa h?c c?a th? gi?i và 8% trích d?n khoa h?c, cao th? ba và th? hai th? gi?i (l?n l??t sau Hoa K? và Trung Qu?c, và Hoa K?). Các t?p chí khoa h?c xu?t b?n t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland g?m có Nature, British Medical Journal and The Lancet.

Giao th?ng

Tòa nhà ga s? 5 c?a San bay London Heathrow, san bay này có l?u l??ng hành khách qu?c t? cao nh?t th? gi?i.

Anh Qu?c có m?t m?ng l??i ???ng b? xuyên tam v?i 29.145 d?m (46.904 km) ???ng chính, 2.173 d?m (3.497 km) ???ng cao t?c và 213.750 d?m (344.000 km) ???ng tr?i nh?a. N?m 2009, có t?ng c?ng 34 tri?u xe ???c ??ng ky t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland.

V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có m?t m?ng l??i ???ng s?t dài 10.072 d?m (16.209 km) t?i ??o Anh và 189 d?m (304 km) t?i B?c Ireland. ???ng s?t t?i B?c Ireland do NI Railways ?i?u hành, ?ay là m?t c?ng ty con c?a c?ng ty qu?c doanh Translink. Trên ??o Anh, m?ng l??i ???ng s?t ???c t? h?u hóa t? n?m 1994 ??n n?m 1997. Network Rail s? h?u và qu?n ly h?u h?t các tài s?n c? ??nh nh? ???ng ray. Kho?ng 20 c?ng ty ???ng s?t thu?c s? h?u t? nhan ho?t ??ng chuyên ch? hành khách và ch? trên 18.000 ?oàn tàu hành khách m?i ngày. M?i ngày c?ng có kho?ng 1.000 ?oàn tàu ch? hàng ho?t ??ng.

T? tháng 10 n?m 2009 ??n tháng 9 n?m 2010, các san bay V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có t?ng c?ng 211,4 tri?u hành khách th?ng qua. Trong giai ?o?n này, ba san bay l?n nh?t là San bay London Heathrow (65,6 tri?u hành khách), San bay Gatwick (31,5 tri?u hành khách) và San bay London Stansted (18,9 tri?u hành khách). San bay London Heathrow t?a l?c cách 15 d?m (24 km) v? phía tay c?a th? ??, có l?u l??ng hành khách qu?c t? cao nh?t trên toàn c?u và là trung tam c?a British Airways, c?ng nh? c?a BMI và Virgin Atlantic.

V?n hóa

V?n hóa V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ch?u ?nh h??ng t? nhi?u y?u t? g?m tình tr?ng ??o qu?c; có l?ch s? là m?t th? ch? dan ch? t? do Tay ph??ng và là m?t c??ng qu?c l?n; c?ng nh? là m?t liên minh chính tr? c?a b?n qu?c gia v?i m?i qu?c gia duy trì các y?u t? truy?n th?ng, phong t?c và t??ng tr?ng ??c bi?t. Do s? t?n t?i c?a ?? qu?c Anh, có th? quan sát th?y ?nh h??ng c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland trong ng?n ng?, v?n hóa, và các h? th?ng t? pháp c?a nhi?u c?u thu?c ??a nh? ?n ??, Canada, Ireland, New Zealand, Nam Phi, Hoa K? và úc. Ph?m vi ?nh h??ng v?n hóa ?áng k? c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland khi?n qu?c gia này ???c m? t? nh? là m?t "siêu c??ng v?n hóa."

V?n h?c

Chan dung Chandos ???c cho là miêu t? William Shakespeare

H?u h?t tác ph?m v?n h?c V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ???c vi?t b?ng ti?ng Anh. N?m 2005, kho?ng 206.000 sách ???c xu?t b?n t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland và trong n?m 2006 thì ?ay là qu?c gia xu?t b?n nhi?u sách nh?t trên th? gi?i.

Nhà vi?t k?ch và nhà th? ng??i Anh William Shakespeare ???c nh?n ??nh ph? bi?n là nhà biên k?ch v? ??i nh?t m?i th?i ??i, và nh?ng ng??i cùng th?i v?i ?ng là Christopher Marlowe và Ben Jonson c?ng liên t?c ???c quy tr?ng cao ??.

Các tác gia Anh ti?n hi?n ??i và c?n ??i g?m có Geoffrey Chaucer (th? k? XIV), Thomas Malory (th? k? XV), Thomas More (th? k? XVI), John Bunyan (th? k? XVII) và John Milton (th? k? XVII). Trong th? k? XVIII, Daniel Defoe (tác gi? c?a Robinson Crusoe) và Samuel Richardson là nh?ng ng??i tiên phong c?a ti?u thuy?t hi?n ??i. Trong th? k? XIX, ti?p t?c có cách tan h?n n?a c?a Jane Austen, Mary Shelley, tác gia thi?u nhi Lewis Carroll, ch? em nhà Bront?, nhà v?n ??ng x? h?i Charles Dickens, nhà t? nhiên ch? ngh?a Thomas Hardy, nhà duy th?c ch? ngh?a George Eliot, nhà th? ?o t??ng William Blake và nhà th? l?ng m?n William Wordsworth. Các tác gia Anh th? k? XX g?m có ti?u thuy?t gia khoa h?c vi?n t??ng H. G. Wells; các tác gia kinh ?i?n thi?u nhi Rudyard Kipling, A. A. Milne, Roald Dahl và Enid Blyton; nhà phê bình D. H. Lawrence; nhà tan th?i ch? ngh?a Virginia Woolf; nhà trào phúng Evelyn Waugh; ti?u thuy?t gia tiên tri George Orwell; ti?u thuy?t gia qu?n chúng W. Somerset Maugham và Graham Greene; tác gia hình s? Agatha Christie; Ian Fleming (James Bond); các nhà th? T.S. Eliot, Philip Larkin và Ted Hughes; các tác gia t??ng t??ng J. R. R. Tolkien, C. S. Lewis và J. K. Rowling; ti?u thuy?t gia th? giác Alan Moore v?i ti?u thuy?t Watchmen là m?t trong nh?ng ti?u thuy?t th? giác bán ch?y nh?t t?ng ???c phát hành.

?óng góp c?a Scotland g?m có tác gia trinh thám Arthur Conan Doyle (sáng tác Sherlock Holmes), v?n h?c l?ng m?n c?a Walter Scott, tác gia thi?u nhi J. M. Barrie, nh?ng cu?c phiêu l?u s? thi c?a Robert Louis Stevenson và thi nhan tr? danh Robert Burns. G?n ?ay h?n, các nhà tan th?i ch? ngh?a và dan t?c ch? ngh?a Hugh MacDiarmid và Neil M. Gunn ?óng góp cho Ph?c h?ng Scotland. M?t quang c?nh d? t?n hi?n ra trong các cau chuy?n c?a Ian Rankin và hài k?ch kinh d? tam ly c?a Iain Banks. Th? ?? Edinburgh c?a Scotland ???c UNESCO ch?n làm thành ph? v?n h?c toàn c?u ??u tiên.

Nhi?u tác gia t? các qu?c gia khác, ch? y?u t? các qu?c gia Th?nh v??ng chung, C?ng hòa Ireland và Hoa K?, ?? c? trú và làm vi?c t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland. Nh?ng tr??ng h?p c? th? trong nhi?u th? k? g?m có Jonathan Swift, Oscar Wilde, Bram Stoker, George Bernard Shaw, Joseph Conrad, T.S. Eliot, Ezra Pound và g?n ?ay h?n có các tác gia V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland sinh t?i h?i ngo?i nh? Kazuo Ishiguro và Salman Rushdie.

?m nh?c

The Beatles là ban nh?c thành c?ng nh?t v? th??ng m?i trong l?ch s? am nh?c.

Các phong cách am nh?c khác nhau ph? bi?n t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland, t? am nh?c dan gian b?n ??a c?a Anh, Wales, Scotland và B?c Ireland cho ??n am nh?c heavy metal. Nh?ng nhà so?n nh?c c? ?i?n n?i ti?ng t? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland và các qu?c gia ti?n than g?m có William Byrd, Henry Purcell, Edward Elgar, Gustav Holst, Arthur Sullivan, Ralph Vaughan Williams và Benjamin Britten, ng??i tiên phong c?a nh?c kinh V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland hi?n ??i. Peter Maxwell Davies là m?t trong nh?ng nhà so?n nh?c hi?n t?i l?i l?c nh?t. V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland c?ng là quê h??ng c?a các dàn nh?c và dàn h?p x??ng giao h??ng n?i ti?ng th? gi?i nh? Dàn nh?c giao h??ng BBC và Dàn h?p x??ng Luan ??n. Nh?ng ch? huy n?i ti?ng g?m có Simon Rattle, John Barbirolli và Malcolm Sargent. M?t s? nhà so?n nh?c n?n phim ?áng chú y g?m có John Barry, Clint Mansell, Mike Oldfield, John Powell. George Frideric Handel là m?t c?ng dan V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland nh?p t?ch và m?t s? tác ph?m hay nh?t c?a ?ng nh? Messiah ???c vi?t b?ng ti?ng Anh. Andrew Lloyd Webber ??t ???c thành c?ng l?n v? th??ng m?i trên toàn c?u và là m?t nhà so?n nh?c c?a san kh?u am nh?c, các tác ph?m c?a ?ng chi ph?i R?p West End t?i Luan ??n trong m?t s? n?m và ?? ?i ??n Broadway t?i New York.

The Beatles bán ???c trên m?t t? ??a trên toàn c?u và là ban nh?c có ?nh h??ng nh?t trong l?ch s? am nh?c ??i chúng. Nh?ng ng??i ?óng góp V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland n?i b?t khác có tác ??ng ??n am nh?c ??i chúng trong nh?ng th?p niên qua g?m có The Rolling Stones, Led Zeppelin, Pink Floyd, Queen, Bee Gees, và Elton John, h? ??u bán ???c trên 200 tri?u ??a trên toàn c?u. Gi?i Brit là gi?i th??ng am nh?c th??ng niên c?a BPI, và m?t s? nh?n gi?i ?óng góp n?i b?t cho am nh?c nh? The Who, David Bowie, Eric Clapton, Rod Stewart và The Police. Nh?ng ca s? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland g?n ?ay có thành c?ng trên quy m? qu?c t? g?m có Coldplay, Radiohead, Oasis, Spice Girls, Robbie Williams, Amy Winehouse và Adele.

?i?n ?nh

??o di?n phim Alfred Hitchcock

Anh Qu?c có ?nh h??ng ?áng k? ??n l?ch s? ?i?n ?nh, các ??o di?n ng??i Anh Qu?c nh? Alfred Hitchcock v?i Vertigo ???c m?t s? nhà phê bình nh?n ??nh là phim hay nh?t m?i th?i ??i, và David Lean n?m trong s? nh?ng ng??i ???c hoan nghênh nh?t v? phê bình m?i th?i ??i. Các ??o di?n quan tr?ng khác g?m có Charlie Chaplin, Michael Powell, Carol Reed và Ridley Scott. Nhi?u di?n viên V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ??t ???c danh ti?ng qu?c t? và thành c?ng v? phê bình, bao g?m: Julie Andrews, Richard Burton, Michael Caine, Charlie Chaplin, Sean Connery, Vivien Leigh, David Niven, Laurence Olivier, Peter Sellers, Kate Winslet, Anthony Hopkins, và Daniel Day-Lewis. M?t s? phim thành c?ng nh?t v? th??ng m?i trong m?i th?i ??i ???c s?n xu?t t?i Anh Qu?c, bao g?m Harry Potter và James Bond). Ealing Studios ???c tuyên b? là x??ng phim ho?t ??ng liên t?c lau n?m nh?t trên th? gi?i.

M?c dù có m?t l?ch s? v?i các s?n ph?m quan tr?ng và thành c?ng, c?ng nghi?p ?i?n ?nh V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland th??ng mang ??c tr?ng b?t ngu?n t? tranh lu?n v? b?n s?c và m?c ?? ?nh h??ng c?a Hoa K? và chau ?u. Các nhà s?n xu?t V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ho?t ??ng trong h?p tác s?n xu?t qu?c t? và các di?n viên, ??o di?n, và ?oàn làm phim V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland th??ng xuyên tham gia trong các b? phim M?. Nhi?u phim thành c?ng c?a Hollywood d?a trên nhan v?t, các cau chuy?n ho?c s? ki?n c?a V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland nh? Titanic, The Lord of the Rings, Pirates of the Caribbean.

N?m 2009, các b? phim V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland thu v? kho?ng 2 t? $ trên toàn c?u và giành th? ph?n kho?ng 7% toàn c?u và 17% t?i Anh Qu?c. Doanh thu phòng vé t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ??t t?ng c?ng 944 tri?u ￡ vào n?m 2009. Hi?p h?i ?i?n ?nh V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland l?p ra m?t b?ng x?p h?ng 100 phim V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland hay nh?t m?i th?i ??i mang tên BFI Top 100 British films. Gi?i th??ng ?i?n ?nh hàn lam V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland ???c Vi?n Hàn lam Ngh? thu?t ?i?n ?nh và Truy?n hình Anh Qu?c t? ch?c th??ng niên.

Truy?n th?ng

Broadcasting House t?i Luan ??n là tr? s? c?a BBC, c? quan phát thanh truy?n hình lau n?m nh?t và l?n nh?t trên th? gi?i.

BBC ???c thành l?p vào n?m 1922 là c?ng ty phát thanh, truy?n hình và truy?n th?ng m?ng s? d?ng c?ng qu? c?a Anh Qu?c, và là c? quan phát thanh truy?n hình lau n?m nh?t và l?n nh?t trên th? gi?i. C?ng ty v?n hành nhi?u tr?m truy?n hình và phát thanh t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland và phát ra h?i ngo?i, d?ch v? qu?c n?i c?a c?ng ty l?y kinh phí t? thu? truy?n hình. Nh?ng c? quan khác trong l?nh v?c truy?n th?ng t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland g?m có ITV plc v?i 11 trong s? 15 ?ài truy?n hình khu v?c hình thành ITV Network, và News Corporation s? h?u m?t s? báo chí toàn qu?c th?ng qua News International nh? The Sun và The Times, c?ng nh? n?m gi? m?t c? ph?n l?n trong British Sky Broadcasting. Luan ??n chi ph?i l?nh v?c truy?n th?ng t?i Anh Qu?c: các báo chí và truy?n hình cùng phát thanh toàn qu?c ph?n l?n có tr? s? t?i ?ay, song Manchester c?ng là m?t trung tam truy?n th?ng qu?c gia quan tr?ng. Edinburgh cùng Glasgow, và Cardiff, là các trung tam quan tr?ng v? báo chí và phát thanh truy?n hình t?i Scotland và Wales. L?nh v?c xu?t b?n t?i V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland có t?ng doanh thu kho?ng 20 t? ￡ và s? d?ng 167.000 ng??i.

N?m 2009, theo ??c tính khán gi? xem truy?n hình trung bình 3,75 gi? và nghe phát thanh trung bình 2,81 gi? m?i ngày. Trong n?m này, các kênh phát sóng c?ng c?ng c?a BBC chi?m kho?ng 28,4% t?ng s? theo d?i; ba kênh ??c l?p chính chi?m 29,5% và các kênh v? tinh và k? thu?t s? ?ang ngày càng quan tr?ng khác chi?m 42,1% còn l?i. S? l??ng báo bán ra gi?m t? th?p niên 1970 và trong n?m 2009 có 42% nhan dan ???c t??ng thu?t là ??c m?t t? báo toàn qu?c m?i ngày. N?m 2010, 82,5% c? dan V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland s? d?ng Internet, ?ay là t? l? cao nh?t trong 20 qu?c gia có t?ng s? ng??i s? d?ng l?n nh?t vào cùng n?m.

Th? thao

San v?n ??ng Wembley t?i Luan ??n là san nhà c?a ??i tuy?n bóng ?á qu?c gia Anh, là m?t trong nh?ng san v?n ??ng ??t ti?n nh?t t?ng ???c xay d?ng.

Các m?n th? thao ch? y?u, bao g?m bóng ?á, bóng b?u d?c ki?u liên hi?p, bóng b?u d?c ki?u liên minh, qu?n v?t, golf, quy?n Anh, rowing và cricket, b?t ngu?n ho?c v? c?n b?n ???c phát tri?n t?i Anh Qu?c ho?c các qu?c gia ti?n than. Do lu?t l? và quy t?c c?a nhi?u m?n th? thao hi?n ??i ???c phát minh và h? th?ng hóa vào cu?i th? k? XIX t?i Anh Qu?c th?i k? Victoria, n?m 2002, Ch? t?ch IOC Jacques Rogge nói r?ng; "Qu?c gia v? ??i, yêu m?n th? thao này ???c c?ng nh?n ph? bi?n là sinh quán c?a th? thao hi?n ??i".

Trong h?u h?t các cu?c tranh tài qu?c t?, các ??i tuy?n riêng bi?t ??i di?n cho Anh, Scotland và Wales. B?c Ireland và C?ng hòa Ireland th??ng liên hi?p trong m?t ??i tuy?n duy nh?t ??i di?n cho toàn ??o, ngo?i l? ?áng chú y là bóng ?á và ??i h?i th? thao Th?nh v??ng chung. Trong ph?m vi th? thao, các ??i tuy?n Anh, Scotland, Wales, Ireland/B?c Ireland th??ng ???c g?i chung là "Home Nations". Trong m?t s? m?n th? thao, m?t ??i tuy?n duy nh?t ??i di?n cho toàn Anh Qu?c, bao g?m trong Th? v?n h?i. Các Th? v?n h?i Mùa hè 1908, 1948 và 2012 ???c t? ch?c t?i Luan ??n, và ?ay là thành ph? ??u tiên t? ch?c ??i h?i này 3 l?n. Anh Qu?c tham d? m?i k? Th? v?n h?i hi?n ??i cho ??n nay và ??ng th? ba t?ng s? huy ch??ng.

M?t cu?c th?m dò y ki?n vào n?m 2003 cho th?y r?ng bóng ?á là m?n th? thao ph? bi?n nh?t t?i Anh Qu?c. M?i m?t qu?c gia c?u thành có hi?p h?i, ??i tuy?n qu?c gia và h? th?ng gi?i ??u bóng ?á riêng. Gi?i ??u bóng ?á ??ng ??u t?i Anh là Gi?i bóng ?á Ngo?i h?ng Anh, ?ay là gi?i ??u bóng ?á ???c xem nhi?u nh?t trên th? gi?i. Tr?n ??u bóng ?á qu?c t? ??u tiên là cu?c tranh tài gi?a Anh và Scotland vào ngày 30 tháng 11 n?m 1872. ??i tuy?n bóng ?á qu?c gia Anh ?? lên ng?i t?i Gi?i v? ??ch bóng ?á th? gi?i 1966. Anh, Scotland, Wales và B?c Ireland c?nh tranh nh? các qu?c gia riêng bi?t trong thi ??u qu?c t?. M?t ??i tuy?n bóng ?á Th? v?n h?i Anh Qu?c t?p h?p ?? thi ??u trong Th? v?n h?i Luan ??n 2012. Tuy nhiên, các hi?p h?i bóng ?á c?a Scotland, Wales, B?c Ireland t? ch?i tham gia, do lo ng?i r?ng ?i?u này s? làm suy y?u ??a v? ??c l?p c?a h?.

San v?n ??ng Thiên niên k? t?i Cardiff m? c?a cho Gi?i v? ??ch bóng b?u d?c th? gi?i 1999.

N?m 2003, bóng b?u d?c liên hi?p ???c x?p h?ng là m?n th? thao ph? bi?n th? nhì t?i Anh Qu?c. M?n th? thao này ???c sáng t?o t?i Anh, và tr?n thi ??u bóng b?u d?c ??u tiên di?n ra vào ngày 27 tháng 3 n?m 1871 gi?a Anh và Scotland. Anh, Scotland, Wales, Ireland, Pháp và Y tham d? Gi?i v? ??ch L?c qu?c; gi?i ??u qu?c t? ??ng ??u t?i B?c Bán c?u. Các c? quan qu?n ly th? thao t?i Anh, Scotland, Wales và B?c Ireland t? ch?c và ?i?u ti?t riêng bi?t v? thi ??u. N?u b?t k? ??i tuy?n ??o Anh ho?c Ireland nào ?ánh b?i ba ??i khác trong m?t gi?i ??u, ??i tuy?n s? ???c trao th??ng Triple Crown. Bóng b?u d?c liên minh b?t ngu?n t?i Huddersfield và th??ng ???c ch?i t?i mi?n b?c Anh. M?t ??i tuy?n 'Great Britain Lions' duy nh?t tham d? Gi?i v? ??ch bóng b?u d?c liên minh Th? gi?i và các gi?i ??u Test, song ?i?u này thay ??i vào n?m 2008 khi Anh, Scotlad và Ireland tham d? v?i t? cách các qu?c gia riêng.

Cricket ???c phát minh t?i Anh, ??i tuy?n cricket Anh do ?y ban Cricket Anh và Wales ki?m soát, là ??i tuy?n qu?c gia duy nh?t t?i Anh Qu?c có v? th? Test. Cricket khác bi?t v?i bóng ?á và bóng b?u d?c ? ch? Wales và Anh liên hi?p trong ??i tuy?n qu?c gia, dù Wales t?ng có ??i tuy?n riêng. Các c?u th? ng??i Ireland và Scotland ???c phép thi ??u cho Anh do hai ??i tuy?n Scotland và Ireland ??u kh?ng có v? th? Test và ch? g?n ?ay m?i b?t ??u thi ??u t?i One Day International. Scotland, Anh (và Wales), và Ireland (bao g?m B?c Ireland) thi ??u trong Gi?i v? ??ch Cricket th? gi?i, Anh t?ng vài l?n vào ??n tr?n chung k?t. Có m?t gi?i ??u chuyên nghi?p, trong ?ó các cau l?c b? ??i di?n cho 17 h?t c?a Anh và m?t h?t c?a Wales tham gia tranh tài.

Qu?n v?t hi?n ??i b?t ngu?n t? Birmingham, Anh trong th?p niên 1860, sau ?ó truy?n bá ra toàn c?u. Gi?i V? ??ch Wimbledon di?n ra l?n ??u tiên vào n?m 1877 và là gi?i ??u lau n?m nh?t th? gi?i, hi?n nay s? ki?n di?n ra vào cu?i tháng 6 và ??u tháng 7.

Bi?u t??ng qu?c gia

T??ng Britannia

Qu?c k? V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland là Qu?c k? Liên minh, nó ???c t?o ra vào n?m 1606 do x?p ch?ng qu?c k? Anh lên qu?c k? Scotland và ???c c?p nh?t vào n?m 1801 khi thêm vào Hi?u k? Thánh Patrick c?a ??o Ireland. Wales kh?ng ???c ??i di?n trong Qu?c k? Liên minh do qu?c gia này b? Anh th?n tính tr??c khi thành l?p V??ng qu?c Liên hi?p. Kh? n?ng tái thi?t k? Qu?c k? Liên hi?p nh?m có ??i di?n cho Wales kh?ng hoàn toàn b? lo?i tr?. Qu?c ca c?a Anh Qu?c là "God Save the Queen", v?i "Queen" thay b?ng "King" trong l?i n?u quan ch? là m?t nam gi?i.

Britannia là hi?n than qu?c gia c?a Anh Qu?c, b?t ngu?n t? Britain thu?c La M?. Britannia ???c t??ng tr?ng hóa là m?t ph? n? tr? tu?i có tóc màu nau ho?c vàng, ??i m?t m? s?t Corinth và m?c áo choàng tr?ng. Bà gi? m?t ?inh ba c?a Poseidon và m?t khiên, có th? hi?n Qu?c k? Liên minh. ??i khi bà ???c m? t? là c??i trên l?ng m?t con s? t?. Do ??nh cao c?a ?? qu?c Anh vào cu?i th? k? XIX, Britannia th??ng ???c g?n li?n v?i s? chi ph?i hàng h?i c?a Anh Qu?c, nh? trong bài ca ái qu?c "Rule, Britannia!". Cho ??n n?m 2008, bi?u t??ng s? t? ???c m? t? sau Britannia trên ??ng 50 xu và trên m?t sau c?a ??ng 10 xu. Nó c?ng ???c s? d?ng nh? là m?t t??ng tr?ng trên hi?u k? phi l? nghi c?a L?c quan Anh Qu?c. Chó Bull ??i khi ???c s? d?ng nh? là m?t t??ng tr?ng c?a Anh Qu?c và ???c liên h? v?i s? thách th?c c?a Winston Churchill v?i ??c Qu?c x?.

Xem thêm

• Anh
• Scotland
• Wales
• B?c Ireland
• ?n ?? D??ng

??c thêm

• Aggestam L. (2011). European Foreign Policy and the Quest for a Global Role. Britain, France and Germany, London, Routledge.{{Chú thích sách}}: Qu?n ly CS1: ??a ?i?m thi?u nhà xu?t b?n (liên k?t)
• Gowland C. (2009). Britain and European Integration Since 1945: On the sidelines, London, Routledge. New Ed edition.
• Miller V. (2007). EU Reform: a new treaty or an old constitution?. House of Commons Library, Research paper RP07/64.
• Rosamund, B. & Wincott, D. (2006). Constitutionalism, European Integration and British Political Economy. Oxford, UK; Malden, MA: British journal of politics and international relations. tr. 8 (1).{{Chú thích sách}}: Qu?n ly CS1: nhi?u tên: danh sách tác gi? (liên k?t)
• Miller V. (2005). The Future of the European Constitution. House of Commons Library, Research paper 05/45.
• Miller V. (2005). The UK Parliament and European Business. Research paper 05/85, House of Commons Library.
• Kassim H (2005). Le Royaume-Uni et le Traité constitutionnel européen. Critique internationale 4/2005 (no 29). tr. 113-133.
• Menon, A (2003). Britain and the Convention on the future of Europe in International affairs., 79 (5). Guildford: Butterworths for the Royal Institute of International Affairs.
• Gasiorek, M; và ??ng nghi?p (2002). The Accession of the UK to the EC, Journal of Common Market studies., 40 (3).
• Young, J. W. (2000). Britain and European unity, 1945-1999. 2nd Edition, Macmillan Press.
• MacShane, D. (1995), Europe's next challenge to British Politics in Political quarterly, 66 (1), London: Political Quarterly Publishing Co. Ltd.
• Gregory F.F.C. (1993). Dilemmas of Government-Britain and the European Community. Martin Robertson.
• George S. (1992). Britain and the European Community. Oxford University Press.
• Bulmer, Simon, George, Stephen, Scott, Andrew (1992). The United Kingdom and EC membership evaluated. Pinter Publishers.{{Chú thích sách}}: Qu?n ly CS1: nhi?u tên: danh sách tác gi? (liên k?t)

Liên k?t ngoài

Chính ph?

• Trang ch? c?a HM Government
• Trang ch? c?a British Monarchy
• Official Yearbook of the United Kingdom
• Trang ch? c?a V?n phòng Th? t??ng Anh

Th?ng tin chung

• United Kingdom t?i Encyclop?dia Britannica (ti?ng Anh)
• Liên hi?p Anh t?i T? ?i?n bách khoa Vi?t Nam (Kh?i Th?nh v??ng chung Anh)
• United Kingdom trên BBC News
• M?c “United Kingdom” trên trang c?a CIA World Factbook.
• United Kingdom trên UCB Libraries GovPubs
• V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland trên DMOZ
• United Kingdom L?u tr? ngày 25 tháng 7 n?m 2016 t?i Wayback Machine t?i EU
• Wikimedia Atlas c?a United Kingdom
• D? li?u ??a ly liên quan ??n V??ng qu?c Liên hi?p Anh và B?c Ireland t?i OpenStreetMap
• Key Development Forecasts for the United Kingdom, International Futures

Du l?ch

• H??ng d?n du l?ch L?u tr? ngày 13 tháng 2 n?m 2021 t?i Wayback Machine